-
1 chodzić
(-dzę, -dzisz); imp -dź; vi( spacerować) to walk; ( uczęszczać) to go; ( funkcjonować) to work; (pot: kursować) to run, ( poruszać się) to movechodzić z kimś — pot to go out with sb
chodzi o to, że... — the thing is that...
chodzi mi to po głowie — pot it is on my mind
* * *ipf.1. (= stawiać kroki) walk, go (around l. about); chodzić na spacery go for walks; chodzić po lesie walk l. take a walk in the forest; chodzić po górach go hiking in the mountains; chodzić po nocy walk at night; chodzić ulicami walk (along) the streets; chodzić na palcach walk on one's tiptoes; tiptoe; chodzić na czworakach crawl on all fours; chodzić o lasce walk with a cane; nie chodź po trawie! keep off the grass!; chodź tu! come here!; chodź ze mną come with me; chodźmy! come on!, let's go!; chodźmy coś zjeść let's go for a meal; chodź, zabawimy się let's go and have some fun; chodzić przy nodze ( o psie) heel.2. (= robić coś regularnie) chodzić na dziewczyny pot. pick up girls; chodzić po zakupy go shopping; chodzić na polowanie go hunting; chodzić na grzyby go mushroom-picking; chodzić po prośbie go begging.3. przen. chodząca encyklopedia żart. walking encyclopedia; chodzić na rzęsach pot. go around raising hell; co ci chodzi po głowie? what's on your mind?; pieniądze piechotą nie chodzą money doesn't grow on trees; wypadki chodzą po ludziach accidents will happen; Adam chodzi z Ewą Adam is going out with l. seeing Ewa; nieszczęścia chodzą parami it never rains, but it pours; chodzić od Annasza do Kajfasza go from one to the next; chodzić własnymi drogami follow one's own path; chodzić w glorii be bathed in glory; ta piosenka ciągle chodzi mi po głowie I can't get that song out of my head; w tym wypadku talent chodzi w parze ze skromnością in this case, talent goes hand in hand with modesty.4. (= bywać gdzieś regularnie) go to, attend; chodzić do szkoły/pracy/kościoła go to school/work/church; chodzić do teatru/kina go to the theater/movies; chodzić na zebrania attend meetings.5. (= pilnować) take care of, look after; chodzić koło dzieci look after the children.6. chodzić w czymś (= nosić) wear sth; nie mam w czym chodzić I don't have anything to wear; chodzić w mundurze wear a uniform.7. o co chodzi? what's the matter l. problem?, what's up?; chodzi o to, że... the point l. issue is that...; o co ci chodzi? what's your point l. problem?, what do you mean?; chodzi o nasze życie our lives are a stake (here); jeśli o mnie chodzi, to... as far as I'm concerned...; tu nie o to chodzi, żeby... the point l. issue here is not to...; nie chodzi tu o pieniądze money isn't the issue (here); rozumiem, o co ci chodzi I see what you mean; I get the picture; jeśli chodzi o... as regards...; ach, o to chodzi ah, so that's it; (właśnie) o to chodzi that's (just l. exactly) the point, that's the idea; (właśnie) o to mi chodzi that's (precisely) what I mean.8. (= kursować) pot. run; na tej trasie pociągi chodzą bardzo rzadko trains run along this line only every so often.9. (= funkcjonować) work, run; mój zegarek nie chodzi my watch stopped working l. running; silnik chodzi bez zarzutu the engine runs fine; silnik chodzi jak w zegarku the engine is purring like a pussycat; klucz w zamku ciężko chodzi the key doesn't want to turn in the lock.10. (= drgać) shake, tremble; ściany chodzą od wybuchów the wall are shaking from the explosions; wino chodzi wine ferments.11. (= krążyć) go; chodzą słuchy, że... word is going around that...; dreszcze chodzą mi po plecach I get shivers l. chills down my spine.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > chodzić
-
2 chodzić
chodzić [xɔʥ̑iʨ̑]vi1) ( spacerować) gehen, laufen\chodzić po mieście/lesie einen Stadtbummel/Waldspaziergang machen\chodzić na czworakach auf allen Vieren gehen ( fam)\chodzić na ryby angeln gehen\chodzić na grzyby Pilze sammeln gehen\chodzić na spacer spazieren gehen\chodzić ze sobą miteinander gehenprzestań za mną \chodzić hör auf, mir nachzulaufenchodząca encyklopedia wandelndes Lexikon nt2) ( uczęszczać) gehen, besuchen\chodzić do pracy zur Arbeit [ lub arbeiten] gehen\chodzić do szkoły die Schule besuchen\chodzić do kina/teatru ins Kino/ins Theater gehen\chodzić do kościoła in die Kirche gehen3) ( nosić)\chodzić w czymś etw tragen, in etw +dat gehen4) ( funkcjonować)zegarek chodzi dobrze/źle die Uhr geht richtig/falschmój zegarek przestał \chodzić meine Uhr ist stehen gebliebensilnik chodzi nierówno der Motor läuft ungleichmäßigwinda nie chodzi der Fahrstuhl ist außer Betrieb5) (pot: kursować) fahrenpospieszny chodzi co trzy godziny der Schnellzug fährt alle drei Stundenchodzą plotki, że... es laufen Gerüchte um, dass...coś mi chodzi po głowie ( przen) etw spukt mir im Kopf herum, etw will mir nicht aus dem Kopf gehen7) ( dotyczyć) um etw gehen, sich +akk um etw handelno co chodzi? worum geht es?o co ci [właściwie] chodzi? worum geht es dir [eigentlich]?chodzi o to, że... es handelt sich +akk darum, dass...chodzi o bardzo duże pieniądze da ist viel Geld im Spielchodzi mi tylko o dziecko es geht mir nur um das Kindjeżeli o mnie chodzi was mich anbelangt [ lub betrifft] -
3 cho|dzić
impf Ⅰ vi 1. (stawiać kroki) [osoba, zwierzę] to walk, to go- zaczął chodzić, gdy miał rok he started walking when he was a year old- pacjent zaczyna już chodzić the patient’s beginning to walk- chodzić po lesie/górach to walk in the forest/mountains- chodzić po pokoju/po mieszkaniu to walk around the room/flat- chodzić po drzewach to climb trees- chodzić po zakupy to go shopping- chodzić na czworakach to crawl on all fours- chodzić na palcach/na rękach to walk on tiptoe/on one’s hands- chodzić o lasce to use a walking stick- chodzić o kulach to walk on a. go about on crutches- chodzić z kimś to go out with sb- ta piosenka chodzi za mną cały dzień that song’s been going around in my head all day- od rana chodzi za mną coś słodkiego I’ve been longing for something sweet to eat since this morning- chodzić za czymś pot. to be looking for sth- chodziłem za jakimś ładnym drobiazgiem dla mamy I’ve been looking for something nice for Mum2. (uczęszczać, bywać) to go- chodzić do pracy/szkoły/biura to go to work/school/the office- chodzić do kościoła to go to church- chodzić do podstawówki/gimnazjum/liceum to go to primary school/middle school/upper school- chodzić do kina/teatru to go to the cinema/theatre- chodzić na uniwersytet to go to university- chodzić na wykłady/zajęcia to attend a. go to lectures/classes- raz w tygodniu chodzę na angielski I have a. I go to English lessons once a week- chodzić na zebrania/na koncerty to go to meetings/concerts- chodzić na basen to go swimming- chodzić na masaże to go to massage sessions- chodzić na wagary to play truant- chodzić na wycieczki to go on walks/walking tours- chodzić po kawiarniach/dyskotekach to go round coffee bars/discos- chodzić po znajomych to go round visiting friends- chodzić na grzyby to go mushroom picking- chodzić na jagody to go berrying, to pick blueberries- chodzić na ryby/polowanie to go fishing/hunting- chodzić na zwiad to go on reconnaissance trips a. missions- w niedziele chodzimy z wizytą do teściów on Sundays we visit my in-laws- on często do nich chodzi he often visits them3. (kursować) [autobus, pociąg] to go, to run; [statek] to sail- chodzić dokądś to go somewhere- dokąd chodzi ten tramwaj? where does this tram go to?- w dni świąteczne autobusy chodzą rzadziej the buses don’t run so often on holidays- metro chodzi do północy the metro runs until midnight4. (funkcjonować) to work- klucz w zamku lekko chodzi the key turns easily in the lock- zegar dobrze/źle chodzi the clock keeps/doesn’t keep good time5. (poruszać się) [pierś] to heave; [grdyka] to bob- szczęki mu chodziły z wściekłości his chin quivered in fury- wino chodzi pot. the wine is fermenting6. (krążyć) [plotki] to go around- chodzą wieści, że zginął there are rumours going around that he’s died- chodzą słuchy, że zagra główną rolę pot. everyone’s saying that s/he’ll play the main part- chodzą mi po głowie różne pomysły I’ve got various ideas floating around in my head- chodzić w płaszczu/spodniach to wear a coat/trousers- chodzić w czerni/bieli to wear black/white- chodzić w żałobie to be in a. wear mourning- cały miesiąc chodziła w gipsie she had to wear a plaster cast for a whole month- chodzić koło kogoś to look after sb- ona umie chodzić koło dzieci she’s (very) good with children- chyba się zakochał, bo chodzi koło niej jak psiak I think he’s in love – he runs around her like a little dog- chodzić koło własnych spraw/interesów to look after one’s own affairs/interests9. środ. Żegl. (pływać) to sail- chodzić pod żaglami to sailⅡ v imp. chodzić o coś to be about sth, to concern sth- chodzi o to, że(by)… the point is that…- chodziło o to, że szef niektórych faworyzował the point was that certain people were favoured by the boss- nie chodzi o to, żeby… it’s not that…- o co chodzi? what’s up, what’s the problem a. matter?- nie rozumiem, o co chodzi w tym filmie I don’t get a. understand that film at all- chodzi o nasze zarobki… it’s about our earnings…- chodzi o sąsiada – właśnie miał wypadek it’s about our neighbour – he’s had an accident- tu chodzi o sprawę najwyższej wagi we’re talking about an issue of the utmost gravity- chodzi o jej szczęście/dobro it’s her happiness/well-being that’s at issue- jeśli o mnie chodzi, to wolę jechać pociągiem as far as I’m concerned, I’d prefer to go by train- (to w ogóle) nie o to chodzi that’s not the point (at all)- o co ci chodzi? what do you mean?- nie o to mi chodziło that’s not what I meant- chodzi nam o dywan we’d like to buy a carpetⅢ chodź/chodźcie inter. come on, let’s go- dziewczyny, chodźcie popływać come on, girls, let’s go for a swim- chodź, pokażę ci całe mieszkanie come on, I’ll show you the whole flat- chodźcie jeść! let’s (go and) get something to eat- chodź no tutaj! come here, will you!- chodzić własnymi drogami przen. to do things a. go one’s own way- po ile chodzą teraz dolary? what’s the going rate for the dollar? pot.- takie kurtki dobrze chodzą na bazarze jackets like these sell well at the market- chodzić w parze z czymś to go hand in hand with sth elseThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > cho|dzić
-
4 iść
(pot) UNIW to go to Medical School/Law Schooliść na iść — ( zgadzać się na) to go along with, to go for
iść w górę — ( o cenach) to go up
co za tym idzie... — and what follows...
* * *ipf.idę idziesz, idź szedł szła szli1. (= kroczyć pieszo) go, walk, stride; iść pieszo l. piechotą go on foot, walk (it), foot it; iść drogą walk l. go down the road, follow the road; iść pod górę walk uphill l. up the hill; iść przez park walk across the park; iść raźnym/niepewnym krokiem walk briskly/unsteadily; iść parami/dwójkami go in pairs/in twos; iść przy (czyjejś) nodze ( o psie) heel (sb).2. (= poruszać się, posuwać się) go (on), go ahead l. along, move (on), run; iść prosto przed siebie go straight ahead; iść w górę/w dół go up/down; rise/fall; idziemy? shall we go?; patrz, jak idziesz! look where you go!; idź dalej go on, move on, keep walking; iść na czele czegoś head sth, lead sth; iść przodem lead the way; iść na oślep grope one's way; iść pod żaglami żegl. sail on, sail along; iść z wiatrem żegl. run free; sail before the wind.3. (= podążać) iść za kimś/czymś follow sb/sth; iść za tropem myśl. l. przen. follow the scent; iść za czyjąś radą follow sb's advice; iść za czyimś przykładem follow sb's example l. lead; follow in sb's footsteps; iść za najnowszą modą follow the latest fashion; iść za głosem serca listen to one's heart; iść za głosem sumienia/rozsądku listen to the voice of conscience/reason.4. (= udawać się w jakieś miejsce) go; iść do domu go home; iść na miasto go into town; iść do szkoły/pracy/kościoła go to school/work/church; iść do kina go to the movies; iść na przyjęcie go to a party; iść do łóżka go to bed; iść z kimś do łóżka euf. go to bed with sb.5. (= udawać się gdzieś przymusowo) go, be taken to ( a place); iść do szpitala go l. be taken to hospital; iść do więzienia go to prison, go to jail; be imprisoned; iść do nieba/piekła go to heaven/hell; iść na dno founder, sink, go to the bottom; iść na zasiłek go on the dole; iść na zieloną trawkę pot. be given the sack; be sacked l. fired.6. (= wychodzić z zamiarem zrobienia czegoś) go (out); iść na lunch go (out) for lunch; iść na przechadzkę l. na spacer go for a walk; iść na zakupy go shopping; iść na ryby/na polowanie go fishing/hunting; iść na narty/na łyżwy go skiing/skating; iść popływać go for a swim; go swimming; iść spać go to sleep.7. (= odchodzić) go (away); idź sobie!, idź precz! l. idź stąd! go away!; pot. get lost!; idź do diabła! emf. go to hell!, go to the devil!; idź się utop! pot. go jump in the lake!9. (= wstępować do jakiejś instytucji) iść do college'u go to college; iść na studia wyższe go to university; iść na medycynę take up medicine; iść do wojska join the army; enlist, sign on l. up.10. (= rozpoczynać coś) iść na urlop/przepustkę go on leave/furlough; iść na emeryturę retire.11. (= atakować) iść do szturmu wojsk. charge ( na coś at sth); be on the attack; idź na niego! go at him!12. (= ciągnąć się, prowadzić) lead, run, stretch, extend; ścieżka idzie pod górę the path runs uphill; droga szła milami przez pustynię the road stretched for miles across the desert.13. (o filmie, sztuce, programie) (= być pokazywanym) be on, be played; (= być nadawanym) be on the air; co idzie dziś wieczorem? what's on tonight?; sztuka idzie bez przerwy od dwóch lat the play has been produced continuously for two years.14. (= zbliżać się) come, approach; idzie burza a storm is coming; idzie deszcz it's going to rain; idzie lato the summer is approaching; idą trudne czasy hard times are coming.15. (= wykazywać tendencję) iść w górę rise, soar, increase, go up, be on the rise; iść w dół drop, fall, dip, decrease, go down; idzie ku lepszemu things are looking up.16. (= działać, pracować) run, work; iść w ruch be set in motion; start up, start working; silnik szedł na pełnych obrotach the engine was running at full speed.17. ( o sprawach) (= toczyć się, posuwać się) go, proceed, be doing; nie idzie mi I'm stuck ( z czymś with sth); interesy idą dobrze the business is doing well; jak (ci) idzie? (= jak się masz?) how are you doing?; idzie jak po maśle/jak po grudzie it's going swimmingly/hard; wszystko idzie jak z płatka everything's (coming up) roses; idzie nam opornie it's slow l. tough going; iść pełną parą be in full swing; go full steam l. speed ahead; sprawiać, że coś idzie dobrze make sth tick; nie idzie tego zrobić sl. it can't be done.18. (= sprzedawać się) sell, go; iść jak ciepłe bułeczki l. jak woda go like hot cakes; iść pod młotek come l. go under the hammer.19. (= brzmieć) jak ta piosenka idzie? how does the song go?20. (= chodzić o coś) idzie o to, że... what I mean is that...; the problem is that...; tu idzie o życie it's a matter of life and death; tu idzie o twój honor your honor is at stake.21. ( w różnych wyrażeniach idiomatycznych) iść na całego go the whole hog; iść na coś (= zadowalać się czymś) settle for sth; iść na kompromis make a compromise ( z kimś with sb); compromise; iść na układy pact ( z kimś with sb); iść (z kimś) o zakład bet (sb) (że... that...); iść na noże l. na udry be at daggers drawn ( z kimś with sb) ( z kimś with sb); iść na łatwiznę take the easy way out; cut corners.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > iść
-
5 o
ntO jak Olga — ≈O for Oliver (BRIT), ≈O for Olive (US)
* * *I.on.indecl. ( litera) O, o; O jak Olga O for Olive, O as in Olive.II.o1int.1. ( wyraża zdziwienie) oh; o rety! oh boy!, oh my!; o Boże! oh my God!, o nie! oh no!2. ( wyraża gest wskazywania) look!; o tam! over there!III.o2prep.1. + Acc. l. Loc. (cel myślenia, mówienia, pytania) about; mówić o kimś/czymś talk about sb/sth; myśleć o kimś/czymś think about sb/sth; pytać o kogoś/coś ask about sb/sth; prosić o coś ask for sth; gniewać się o coś be angry about sth, be angry over sth; kłócić się o coś quarrel about sth; przyprawiać kogoś o mdłości make sb sick; być zazdrosnym o kogoś/coś be jealous of sb/sth; oskarżać kogoś o coś accuse sb of sth, charge sb with sth; mieć o czymś pojęcie have an idea of sth; nie mieć zielonego pojęcia o czymś not to have the foggiest l. faintest idea of sth.2. + Acc. (obiekt, na który skierowana jest czynność) against, on; opierać się o kogoś/coś lean against sb/sth; uderzać o coś hit against sth, hit sth; potykać się o coś trip over sth, trip on sth, stumble on sth.3. + Acc. ( różnica wielkości) by; większy o metr one meter longer, longer by one meter; starszy/młodszy o rok one year older/younger.4. + Loc. ( termin) at; o godzinie szóstej at six (o'clock); o północy at midnight; o świcie at dawn.5. + Loc. ( określone cechy) with, of; człowiek o silnych nerwach man with strong nerves; roślina o pięknych kwiatach plant with beautiful flowers; dziewczyna o ujmującym uśmiechu girl with a charming smile; człowiek o dużych wymaganiach demanding person, person of high expectations; chodzić o kulach walk on crutches; chodzić o lasce walk with a stick; chodzić o własnych siłach walk on one's own; żyć o chlebie i wodzie live on bread and water.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > o
-
6 po
praep. 1. (później niż) after- po śniadaniu/pracy/wojnie after breakfast/work/the war- po chwili after a bit a. moment- po godzinie/dwóch latach an hour/two years later, after an hour/two years- po dwuletnim pobycie w więzieniu after two years in prison- po południu in the afternoon- pięć/kwadrans po czwartej five/a quarter past four- wróciła po dwunastej she came back after twelve- po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w szkole after a. on graduating he began working at a school- zdrzemnął się po wyjściu gości he nodded off after the guests had left pot.- po pięćdziesiątce musisz zacząć dbać o siebie when you’re over fifty you need to take care of yourself- po czym and then, after which- oprowadził mnie po starym mieście, po czym zaprosił na piwo he showed me around the Old Town and then invited me for a beer- po czasie late- oddał referat pięć dni po czasie he handed in his paper five days late2. (w przestrzeni, w różnych miejscach) (all) over, around, round GB- po całym mieście/kraju/domu all over (the) town/the country/the house- po całej Europie all over Europe, throughout the whole of Europe- ubrania porozrzucane po pokoju clothes flung all over a. scattered around the room- porozlewać wodę po podłodze to spill water all over the floor- biegać po sklepach to run round the shops pot.- chodzić po korytarzu/pokoju to walk up and down the corridor/around the room- chodzić po lesie/górach to walk in the forest/mountains- oprowadzić kogoś po zamku to show sb around a castle- szukać czegoś po encyklopediach to look a. hunt through encyclopedias for sth- szepczą o tym po kawiarniach tongues are beginning to wag (about it)3. (o powierzchni) (na) on; (wzdłuż) along- chodzić po piasku/trawie to walk on sand/grass- poruszać się po szynach to move (along) on rails- jechać na rowerze po szosie/ścieżce to cycle along a. on a road/path- ślizgać się po zamarzniętym jeziorze to skate on a frozen lake- bębnić palcami po stole to drum one’s fingers on the table- wchodzić/schodzić po schodach to walk up/down the stairs- zjeżdżać po poręczy to slide down the banisters- zupa ściekała mu po brodzie the soup was dripping down his chin- poruszać się po linii prostej to move in a straight line- przechodzić przez jezdnię po pasach to cross the road at a zebra crossing- głaskać kogoś po włosach/policzku to stroke sb’s hair/cheek- całować kogoś po rękach to kiss sb’s hands- pokrzywy parzyły go po nogach nettles were stinging his legs4. (o stronie) on- po tej/drugiej stronie ulicy on this/on the other side of the street- po prawej stronie drogi to the right of the road- po obu stronach kartki on both sides of the paper- kawałek chleba posmarowany po wierzchu dżemem a piece of bread with jam spread on top- placek przypalony po brzegach a pie burnt along the edges5. (do górnej granicy) (przestrzennej) (up) to, as far as; (czasowej) up to, till, until- po szyję/czubek głowy up to the neck/the top of one’s head- silne wiatry od Bałkanów po Skandynawię strong winds from the Balkans up to Scandinavia- wody było po kolana the water was knee-deep- talerz pełen po brzegi a plate full to the brim- od średniowiecza po schyłek Oświecenia from the Middle Ages up to a. until the end of the Enlightenment- od profesora po sekretarkę from the professor down to the secretary6. (w hierarchii, kolejności) after- była w naszym domu pierwszą osobą po ojcu she was the second most important person in our home after father- miał piąty po zwycięzcy czas na mecie he had the fifth best time (after the winner)- jeden po drugim one after the other a. another- przesłuchiwał taśmę po taśmie he listened to one tape after another- krok po kroku step by step- dzień po dniu day after day; day in, day out7. (dziedziczenie) from (kimś sb)- odziedziczyć coś po kimś to inherit sth from sb- objąć stanowisko po kimś to take over sb’s position, to succeed sb- objął tron po wuju he succeeded his uncle to a. on the throne- dom miał po dziadku he inherited the house from his grandfather- po matce miała talent muzyczny she had inherited her mother’s musical talent- prowadził po ojcu sklep mięsny he ran a butcher’s shop inherited from his father- nosić imię po dziadku to be named after one’s grandfather8. (następstwo) [sprzątać, zmywać] after (kimś sb)- rozpaczać po kimś to grieve over a. for sb- płakać po kimś to mourn sb- obiecywać sobie coś a. oczekiwać czegoś po kimś/czymś to expect sth from sb/sth- nie obiecuj sobie po nim zbyt wiele don’t expect too much from him- czego oczekujesz po tym zebraniu? what are you expecting from the meeting?- butelka po mleku/piwie a milk/beer bottle- pusty worek po ziemniakach an empty potato sack9 (na podstawie) by- poznać kogoś po głosie/ruchach to recognize sb by their voice/movements- po czym go poznałeś? how did you recognize him?- widać po twoich oczach, że jesteś zmęczona I can see a. tell by your eyes that you’re tired- sądząc po akcencie, (on) pochodzi z Dublina judging by a. from his accent, he comes from Dublin10 (cel) for (kogoś/coś sb/sth)- stać w kolejce po mięso to stand in the meat queue, to queue up for meat- zadzwonić po lekarza/taksówkę to phone for the doctor/a taxi- poszła do sklepu po chleb she went to the shop for some bread- poszedł po wnuczkę he went to collect his granddaughter- zatelefonowała do niego po radę she called him to ask for some advice- przyszedłem tu tylko po to, żeby wyjaśnić całą sprawę I just came here to explain the whole thing a. business pot.- nie po to przez pięć lat studiowałam prawo, żeby pracować jako kelnerka I didn’t study law for five years (in order) to work as a waitress- co a. cóż ci po pękniętej filiżance? what do you need a cracked cup for?- nic mi po takich radach what’s the use of advice like that?- nic tu po mnie I’m not needed here; I may as well go a. be off pot- po co what for?, why?- po cóż whatever for?- po co ci nóż? what do you need a knife for?- nie wiem, po co tu przyszła I don’t know what she came here for a. why she came here11 (wyrażające miarę, liczbę, wartość) po trzy z każdej strony three on each side- po parę razy dziennie several times a day- trzy pliki po sto banknotów (każdy) three bundles of a hundred banknotes each- po 2 złote za sztukę (at) 2 zlotys each a. apiece- po 5 złotych za kilo (at) 5 zlotys a a. per kilo- po ile? a. po czemu? przest. how much?- po ile te pomidory? how much are these tomatoes?- wchodziły po jednej they entered one by one a. one at a time- podchodzić do stołu po dwóch/trzech to come up to a. approach the table in twos/threes- po trochu bit by bit, little by little- zapłaciliśmy po dziesięć złotych we paid ten zlotys each- dostali po dwa jabłka they each got two apples- każde dziecko dostało po zabawce each child a. each of the children got a toy- Adam i Robert wygrali po książce Adam and Robert each won a book12 (w wyrażeniu przysłówkowym) po ojcowsku/profesorsku/chłopięcemu like a father/professor/boy- zrób to po swojemu do it your own way- czy mówisz po litewsku/włosku? can you speak Lithuanian/Italian?- powiedz to po angielsku say it in English■ po temu (stosowny) for it- to nie miejsce i czas po temu this is not the (right) time or place for it- powiem jej, kiedy nadarzy się po temu okazja I’ll tell her when I get the chance a. opportunity- mam po temu powody I have my reasons- miała wszelkie warunki po temu, żeby być dobrą aktorką she had all the makings of a good actress* * *abbr ( SZKOL: = Przysposobienie Obronne)* * *poprep.+ Loc.1. ( czas) after; past; dziesięć po trzeciej ten past l. after three; już po wszystkim it's all over now; mądry Polak po szkodzie everybody's got 20/20 hindsight, (it's easy to be) wise after the event; po chwili after a while, a moment later; po lecie przychodzi jesień summer is followed by fall l. autumn; po kilku latach after a few years, (a) few years later; po śniadaniu after breakfast; po zmroku after dark; przyjadę po świętach I'll come after Christmas.3. ( pochodzenie) from, of; butelka po winie (empty) wine bottle; garnek po mleku dirty milk pot; puszka po rybach empty fish can; rzeczy po kimś hand-me-downs.4. (= na podstawie) by; nie dać czegoś znać po sobie not let sth show; rozpoznać kogoś po akcencie/głosie recognize l. tell sb by his l. her accent/voice.5. ( dziedziczenie) after, from; dostała imię po babce she was named after her grandmother; głos mam po ojcu I get my voice from my father; objąć stanowisko po kimś take over from sb; spadek po wujku inheritance from one's uncle.6. ( hierarchia) after, next to; najważniejszy po prezydencie next to president; pierwszy po Bogu next to God; po Mickiewiczu after Mickiewicz.7. (przestrzeń, powierzchnia) in, around, on, over, along; całować kogoś po policzkach/rękach kiss sb's cheeks/hand; chodzić po linie walk on a rope; dreszcz przebiegł mi po plecach chill ran down my spine; głaskać kogoś po włosach stroke sb's hair; po drugiej stronie on the other side; po kładce over the footbridge; po korytarzu in l. along the corridor; po kraju around the country; po lesie/górach in the forest/mountains; po linii prostej in a straight line; po niebie in the sky; po mieście around the city; po okolicy around the neighborhood; po pokoju around the room; po trawie on grass; schodzić po schodach/drabinie go down the stairs/ladder; wchodzić po schodach/drabinie go up the stairs/ladder; wędrować po górach walk l. hike the mountains.8. ( rozciągłość w przestrzeni) around, round; chodzić po ludziach go from door to door; przesiadywać po kawiarniach sit around in cafes; jeździć po sanatoriach go from one sanatorium to another; włóczyć się po sądach drag o.s. from court to court.9. ( rozciągłość w czasie) to, till, until; pisać po całych dniach write for days on end; ślęczeć po nocach sit up late.10. ( systematyczność) by; po kawałku piece by piece, bit by bit; po trochu bit by bit; little by little.11. + Acc. ( zasięg) (up) to; stać w wodzie po kolana stand knee-deep in water; kufel wypełniony po brzegi beer mug full to the brim; uśmiać się po pachy laugh one's head off.12. + Acc. ( kres) till, until, to; aż po wszystkie czasy przest. till l. to the end of time; po dziś dzień przest. to this day.13. + Acc. ( cel) for; przyjść po poradę come for advice; dzwonić po lekarza call a doctor; sięgać po poradnik reach for a handbook; po co? what for?; po co to robisz? what are you doing this for?; nie pójdę tam, bo i po co? I'm not going there, what's the use?; po co o tym myślisz? what's the use of thinking about it?; nie wiem, po co to zrobiłem I don't know what I did it for; licho wie po co god knows why; po co ta mowa? pot. save your breath; po jakie licho l. kiego grzyba? pot. what the heck l. hell for?14. + Acc. (okeślona, powtarzająca się ilość, liczba) a, per; po trzy złote za kilogram three zloty a kilo; po pięć sztuk w paczce five items per pack.16. + Dat. ( sposób) in; po angielsku/polsku in English/Polish; po bożemu in a godly fashion; po cichu silently; po góralsku highlanders' fashion; po koleżeńsku friendly; po ludzku humanely; po mistrzowsku in a masterly way; po nowemu in a new way; po ojcowsku like a father; po pijanemu when drunk; po prostu just like that; po staremu in the (same) old way; posuwać się po omacku grope in the dark.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > po
-
7 na
praep. 1. (wskazuje na kontakt z powierzchnią) [znajdować się] on- na stole/kanapie/krześle on the table/sofa/chair- na ścianie/drzwiach on the wall/door- na Ziemi/Księżycu on the Earth/Moon- na niebie in the sky- na jeziorze/rzece on the lake/river- na morzu at sea- na zdjęciu/obrazie (jako temat) in a photo/picture- na środku czegoś in the middle a. centre of sth- na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth- rana na nodze a wound on a a. in the leg- mieć na sobie marynarkę/płaszcz to be wearing a jacket/coat- nosiła pierścionek na małym palcu, a na szyi korale she had a ring on her little finger and beads (a)round her neck- włóż płaszcz na sweter put your coat on over your sweater2. (wskazuje na pomieszczenie, miejsce) at, in- na stadionie at the stadium- na korytarzu in the corridor- na ulicy in the street, outside- na ulicy Klonowej in a. on Klonowa Street- na dworcu/przystanku autobusowym at the station/bus stop- na staromiejskim rynku in the Old Town marketplace- na wschodzie/południu in the East/South- na Bliskim Wschodzie in the Middle East- na Ukrainie/Węgrzech in (the) Ukraine/in Hungary- na Śląsku/Mazowszu in Silesia/Mazovia- na wyspie/Borneo on an island/in Borneo- na wsi in the country- na uniwersytecie at (the) university/in the university- na wykładzie/przedstawieniu at a lecture/performance- na górze/dole (wysokość) at the top/bottom; (w budynku) upstairs/downstairs3. (wskazuje na kierunek) [pójść, prowadzić] to- na plażę/bagna to the beach/marshes- na stację/salę operacyjną to the station/the operating theatre- na Łotwę/Pomorze to Latvia/Pomerania- na Sycylię/Krym to Sicily/the Crimea- wyprawa na Mount Everest an expedition to Mount Everest- wspinać się na Giewont to climb Giewont- robotnicy wylegli na ulice workers took to the streets- dostał się na uniwersytet/prawo he entered university a. was admitted to university/he entered the law department- poszła na zebranie/koncert she went to a meeting/concert- iść/skręcać na północ/wschód to go/turn north/east- okna wychodzą na południe/na ogród the windows face south/look onto the garden- na północ/wschód od czegoś to the north/east of sth- na górę/dół (wyżej/niżej) up/down; (w budynku) upstairs/downstairs- patrzeć na kogoś to look at sb- postawić wazon na stół a. na stole to put a vase on the table- ładować meble na ciężarówkę to load furniture onto a lorry- przenosić się z miejsca na miejsce to move from place to place4. (wskazuje na odcinek czasu) for- wyjechać na tydzień/dwa dni to go away for a week/two days- na krótko for a bit a. a short while- na zawsze forever, for ever- muszę was na chwilę zostawić I’ll have to leave you for a moment- ptaki odleciały na zimę the birds have flown off for the winter- na pół godziny przed odlotem samolotu half an hour before the plane’s departure5. (wskazuje na termin) przygotuję ten referat na środę I’ll prepare the paper for Wednesday- miałeś zrobić tłumaczenie na wczoraj you were supposed to finish the translation by yesterday- przesuńmy zebranie na jutro let’s postpone the meeting till tomorrow- masz przyjść na drugą/lunch you must come at two/for lunch- jestem z nim umówiony na siedemnastą/na piątego stycznia I’m seeing him at 5 p.m./on January the fifth6. (wskazuje na okazję) for- na tę okazję for the occasion- sukienka na specjalne okazje a dress for special occasions- zjeść coś na śniadanie/lunch to have a. eat sth for breakfast/lunch- kupić komuś prezent na urodziny to buy sb a present for his/her birthday- zaprosić kogoś na imieniny/wigilię to invite sb to one’s name day party/for Christmas Eve- pójść na wesele/pogrzeb to go to a wedding/funeral- pocałować/pomachać komuś na pożegnanie to kiss/wave sb goodbye7. (z nazwami środków lokomocji) na nartach/rowerze on skis/on a bike- policjanci na koniach policemen on horseback- jechać na rowerze to cycle, to ride a bike- latać na lotni to go hang-gliding- jeździć na łyżwach/wrotkach to skate a. go skating/to (roller) skate a. go (roller) skating- chodzić/stać na rękach to walk/stand on one’s hands- skakać na jednej nodze to hop on one foot- zjechał na nartach ze zbocza he skied down the slope- dziecko poruszało się na pupie po całym pokoju the baby shuffled around the room on his/her bottom8. (wskazujące na podporę) on- stolik na kółkach a table on a. with wheels- pantofle na wysokim obcasie highheeled shoes- pantofle na płaskim obcasie low-heeled shoes, flats US- fotel/konik na biegunach a rocking chair/horse- spodnie na szelkach/pasku trousers with braces/with a belt- prowadzić psa na smyczy to lead a dog on a leash- leżeć na brzuchu/plecach to lie on one’s stomach/back- oprzeć się na łokciu/na lasce to lean on one’s elbow/a cane9. (z nazwami narzędzi, urządzeń, instrumentów) on- na komputerze/kalkulatorze on a computer/calculator- pisać na maszynie to type, to write on a typewriter- uszyć sukienkę na maszynie to machine(-sew) a dress- grać na skrzypcach/fortepianie to play (on) the violin/piano- zagrać jakąś melodię na skrzypcach/fortepianie to play a tune on the violin/piano- robić na drutach to knit10. (wskazuje na sposób) pranie na sucho dry-cleaning- jajka na twardo/miękko hard-boiled/soft-boiled eggs- usmażyć coś na maśle/oleju to fry sth in butter/oil- ten rosół jest na wołowinie, nie na kurczaku this is beef broth, not chicken broth- nalewka na wiśniach cherry brandy- sprzedawać coś na sztuki/tuziny to sell sth by the piece/dozen- kupić coś na raty to pay for sth by a. in instalments- pomalować coś na niebiesko/zielono to paint sth blue/green- ubierać się na biało/czarno to dress in white/black- „podawać na zimno/gorąco” ‘serve cold/hot’- (ona) uczy się na piątki she always gets top marks11. (wskazuje na przeznaczenie) for- mięso na befsztyki/zupę meat for steak/soup- butelka na mleko a milk bottle- materiał na sukienkę dress material- stojak na buty a shoe rack- syrop na kaszel cough syrup- koncert na skrzypce i fortepian a concerto for violin and piano- dom na sprzedaż a house for sale- sztućce/stół na cztery osoby cutlery/a table for four (people)- brała krople na serce she took drops for her heart- nie mam już miejsca na książki I don’t have any more room for books- na dokończenie tego mieliśmy tylko dwie godziny we only had two hours to finish it- nie trać czasu na głupstwa don’t waste time on trifles- brakuje pieniędzy na zasiłki there’s a shortage of money for benefits12. (wskazuje na cel) for- zabrali go do szpitala na operację they took him to hospital for an operation- poszedł na egzamin he went to take a. went off for his exam- idę do znajomych na brydża I’m going to my friends to play (some) bridge a. for a game of bridge- umówmy się na piwo let’s meet for a beer- muszę pójść na zakupy I have to do some a. go shopping- na co chcesz pójść (do kina)? what (film) would you like to see?- wybrać się na grzyby/ryby to go mushroom picking/fishing- skoczył do wody jemu/jej na ratunek he jumped into the water to save him/her13. (wskazuje na skutek) to, into- podarł spodnie na strzępy he tore his trousers to shreds- wazon rozbił się na kawałki the vase smashed to pieces- porąbał drewno na kawałki he chopped the wood into pieces- pokrój mięso na plastry/kawałki cut the meat into slices/chunks- gips strwardniał na kamień the plaster set as hard as rock- przerobiła sukienkę na spódnicę she turned the dress into a skirt- przebudowali piwnicę na sklep they converted the cellar into a shop- rodzice wychowali go na uczciwego człowieka his parents brought him up to be an honest man14. (wskazuje na przyczynę) at- na czyjąś prośbę/zaproszenie at sb’s request/invitation- na czyjś rozkaz at sb’s order- na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth- na dźwięk dzwonka wyskoczył z wanny at the sound of the bell he jumped out of the bath- na myśl o tym zrobiło mu się słabo he felt faint at the (very) thought of it- śledztwo rozpoczęto na wniosek poszkodowanego the investigation was opened at the request of the injured party- na nasz apel zgłosiło się wielu ochotników many volunteers responded to our appeal- oskarżeni utrzymują, że strzelali na rozkaz the accused claim that they were ordered to shoot- chorować na grypę to be ill with flu- przystanek na żądanie a request stop GB, a flagstop US15. (w pomiarach, obliczeniach) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometres per a. an hour- dwa razy na tydzień/rok twice a week/year- jeden student na dziesięciu one student in ten a. out of ten- na jedno miejsce było sześciu kandydatów there were six candidates per place- bieg na 100 metrów the 100 metres sprint- głęboki/długi na sześć metrów six metres deep/long- drzwi były otwarte na całą szerokość the door was wide open- podszedłem do niego na odległość kilku kroków I came to within several steps of him- poziom wody podniósł się na wysokość pierwszego piętra the level of the water rose up to the first floor- jak na swoje lata, jest w doskonałej formie he’s in excellent form for his years- jak na emeryta, ma spore dochody for a pensioner he has quite a large income- pomidory, jak na krajowe, są znakomite for Polish tomatoes they’re delicious- suma, jak na owe czasy, ogromna a huge sum for a. in those days a. times- na ówczesne warunki (for) the way things were at the time; for the conditions prevailing at that time książk.- na co? what for?- na co ci ołówek? what do you need a pencil for?- i na co wam to było? what did you have to do that for?* * *prep(+acc) ( kierunek) tona plażę/wieś — to the beach/country
na Węgry/Kubę — to Hungary/Cuba
wchodzić (wejść perf) na drzewo — to climb a tree
na zachód/północ — west/north, westward(s)/northward(s)
wpadać (wpaść perf) na kogoś — to bump into sb ( okres)
na 5 minut przed na — +loc five minutes before... ( termin)
na czwartą — ( zrobić coś) by four (o'clock); ( przyjść) at four (o'clock) ( okazja)
na sztuki/tuziny — by the piece/the dozen
na raty — on hire purchase (BRIT) lub installments (US)
na czyjąś prośbę/zaproszenie — at sb's request/invitation
na czyjś sygnał/życzenie — on sb's signal/wish
chory na grypę — ill lub sick (US) with flu ( miara)
dwa razy na tydzień — twice a lub per week
jeden na dziesięć — one in ten, one out of ten
malować (pomalować perf) coś na biało — to paint sth white ( przeznaczenie)
kosz na śmieci — dustbin (BRIT), garbage can (US)
jechać na wakacje/wycieczkę — to go on holiday/a trip
iść na wykład/koncert — to go to a lecture/concert ( z przysłówkami)
* * *naprep.+ Loc.1. ( miejsce) on, at, in ( często nie tłumaczony jako przyimek); na stole on the table; na ścianie on the wall; na górze/na dole up/down; at the top/bottom ( czegoś of sth); (= na piętrze/na parterze) upstairs/downstairs; na ulicy on the street; Br. in the street; na Siódmej Ulicy on Seventh Street; Br. in Seventh Street; na Pennsylvania Avenue pod numerem 10 Br. at 10 Pennsylvania Avenue; na Alasce/Litwie in Alaska/Lithuania; na deszczu (out) in the rain; na dworze (= na zewnątrz) outside, outdoors; na koniu on a horse, on horseback; na korytarzu in the corridor; na palcu/głowie on one's finger/head; mieć mnóstwo spraw na głowie przen. have a lot on one's mind l. shoulders; na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth; na polu in the field; na uniwersytecie/poczcie at the university/post office; na zachodzie in the west.3. (= podczas) at, during, on; na zebraniu/koncercie at a meeting/concert; na wakacjach on vacation; Br. on holiday; na wycieczce on a trip l. excursion; spędzać czas na czytaniu spend one's time reading.4. ( środek lokomocji) on; jechać na koniu ride (on) a horse; jeździć na nartach ski, go skiing; jeździć na rowerze ride (on) a bicycle, ride a bike.5. ( ruch lub pozycja ciała) on; chodzić na rękach walk on one's hands; leżeć na boku lie on one's side; na nogach (t. przen. = w dobrej kondycji) on one's feet.6. ( instrument) on; grać na skrzypcach/fortepianie play the violin/piano; grać melodię na fortepianie play a tune on the piano.8. ( precyzowanie znaczenia rzeczownika) buty na wysokich obcasach high-heeled shoes; ciasto na drożdżach yeast dough; nalewka na wiśniach cherry liqueur; koń na biegunach rocking horse.9. (po czasownikach l. przymiotnikach) oszczędzać na czymś economize on sth; wprawiać się na czymś cut one's teeth on sth; wychowany na czymś brought up l. raised on sth.prep.+ Acc.1. (kierunek l. cel) to, toward(s), on, upon ( często nie tłumaczony jako przyimek); na Alaskę/Litwę to Alaska/Lithuania; na stolicę (o celu marszu, operacji wojskowej) toward l. on the capital; na górę/na dół up/down; ( po schodach) upstairs/downstairs; na pocztę/dworzec kolejowy to the post office/railroad station; na ulicę (out) into the street; na zachód west, westward(s); wyjść na ulicę (euf. = zacząć uprawiać prostytucję) go on the streets.2. (po czasownikach l. przymiotnikach) chory na głowę (pot. = szalony) sick in the head, brainsick; chorować l. cierpieć na coś suffer from sth; cieszyć się na coś look forward to sth; krzyczeć na kogoś shout at sb; patrzeć na kogoś/coś look at sb/sth; zanosi się na deszcz it's going to rain; zły na kogoś/coś angry at/with sb/sth.5. (termin, wyznaczony czas) (dokładnie) na czas (right) on time; obiad będzie na piątą dinner will be (ready) at five; umówić się na środę agree to meet on Wednesday, schedule an appointment for Wednesday; wracam na Wielkanoc I'll be back l. returning for Easter; zrobię to na jutro I'll do it for tomorrow.7. ( przeznaczenie) kosz na śmieci waste-paper basket; materiał na sukienkę dress material; koncert na fortepian muz. piano concerto; skrzynka na listy mailbox; Br. letter-box.8. ( sposób) with, by; walczyć na miecze fight with swords; kupować na raty buy on installments; kupować/sprzedawać na sztuki buy/sell by the piece.9. ( miara) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometers an hour/per hour; szeroki na dwa metry two meters wide; raz na rok once a year.10. (przyczyna, bodziec) on, upon, at, to; co ty na to? what do you say?, what would you say to that?; na żądanie on demand; na czyjąś prośbę/czyjś rozkaz on l. at sb's request/order; na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth; na wieść o wypadku upon the news of the accident; odpowiedzieć na pytanie answer a question.11. ( podział) into, in; drzeć coś na kawałki tear sth into l. to pieces; dzielenie włosa na czworo przen. hair-splitting; dzielić/łamać/składać coś na pół divide/break/fold sth in half.14. ( cel) to, for, into; być przyjętym na (Uniwersytet) Yale be accepted at l. by Yale (University); dostać się na wydział chemii get into the chemistry department; iść na przyjęcie/zebranie go to a party/meeting; iść na ryby go fishing; iść na spacer go for a walk; jechać na wycieczkę go on an excursion; wyskoczyć na miasto go out, go into town.15. ( w utarych zwrotach) na dobitkę to crown it all, to top it (all) off, on top of all that; na domiar złego to make matters worse; na przykład for example, for instance; jak na złość ironically; na zakończenie finally; na złamanie karku at breakneck speed l. pace, helter-skelter.16. ( w równoważnikach zdań) na pomoc! help!; na koń! mount up!; na zdrowie! ( toast) cheers!; ( odpowiedź na kichnięcie) bless you!prep.z przysłówkami, przymiotnikami i wyrazami nieodmiennymi3. ( sposób) na czczo on an empty stomach; na leżąco lying (down), reclining, prone; jajko na twardo hard-boiled egg; na wznak on the back.4. ( relacje przestrzenne) na zewnątrz (czegoś) outside (sth); na wprost (straight) on l. ahead; (= naprzeciw) opposite; na zachód/lewo ( o położeniu) to the west/left ( od czegoś of sth).5. ( w utartych zwrotach) wszystko na nic/na próżno (it's) all for nothing/in vain.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > na
-
8 gł|owa
f 1. (część ciała) head- pokiwać głową to nod (one’s head)- pokręcić a. potrząsnąć głową to shake one’s head- pochylać głowę to bow one’s head- podnosić głowę to raise one’s head; przen. to rebel, to revolt- ból głowy a headache- cierpieć na ból głowy to have a headache- głowa mi/jej pęka a. puchnie od hałasu/waszego gadania all the noise/your chatter is giving me/her a splitting headache- włożyć czapkę na głowę to put a cap on- chodzić z gołą a. odkrytą głową to go bareheaded- głową naprzód [upaść, skoczyć] headlong, head first- od stóp do głów from head to toe a. foot- zmierzyć kogoś wzrokiem od stóp do głów to look sb up and down, to look sb over from head to foot- ubrana na czerwono od stóp do głów dressed in red from head to toe- przerastać kogoś o głowę (być wyższym) to be a head taller than sb; przen. to be head and shoulders above sb- głowa ci/mu się kiwała (ze zmęczenia) you were/he was nodding off; (od alkoholu) you were/he was tipsy- krew uderzyła mu/jej do głowy the blood rushed to his/her head- kręciło się jej/mi w głowie she/I felt dizzy, her/my head was spinning- szumiało mu w głowie his head was spinning a. whirling- leje mi się na głowę my roof leaks- (mieć) dach nad głową (to have) a roof over one’s head2. (umysł) head, mind- z głowy (z pamięci, bez sprawdzania) from memory- chodzi mi po głowie myśl a. pomysł, żeby zmienić pracę I’ve been toying with the idea of changing jobs- siedzieć komuś w głowie [myśl, wydarzenie] to be on sb’s mind, to weigh on sb’s mind- ten problem od tygodnia siedzi mi w głowie I haven’t been able to get my mind off the problem all week- nie mieścić się komuś w głowie to be unbelievable a. incredible, to boggle sb’s mind- nie mieści mi się w głowie, jak mogłeś zapomnieć o jej urodzinach I can’t believe you forgot her birthday- nie postać komuś w głowie [myśl, pomysł] to not occur to sb, to not enter sb’s mind a. head- nawet w głowie mi nie postało, żeby się jej sprzeciwiać it never even occured to me to contradict her- nic mi nie przychodzi do głowy nothing comes to mind, I can’t think of anything- nie przyszło jej do głowy, żeby do niego zadzwonić a. że powinna do niego zadzwonić it didn’t occur to her to phone him a. that she ought to phone him- przelecieć a. przemknąć komuś przez głowę [myśl, pomysł] to cross sb’s mind- przeleciało a. przemknęło mu przez głowę, żeby do nich napisać the idea of writing to them crossed his mind- wchodzić/nie wchodzić komuś do głowy [nauka, przedmiot szkolny] to come/to not come easily to sb- daty zawsze łatwo wchodziły jej do głowy she’s always had a good head for dates- języki obce łatwo wchodzą mu do głowy he picks up foreign languages easily, foreign languages come easily to him- matematyka w ogóle nie wchodzi mi do głowy I have no head for maths- wylecieć komuś z głowy to slip sb’s mind- wszystko, czego się uczyłem, na egzaminie wyleciało mi z głowy I’d studied really hard, but during the exam my mind went blank, everything that I’d learned went out of my head during the exam- wyleciało mi z głowy, że miałam pojechać po niego na lotnisko I was supposed to pick him up at the airport but it completely slipped my mind- kłaść a. pakować coś komuś łopatą do głowy to cram sth into sb’s head- miałam/miał/miała pustkę w głowie my/his/her mind went blank- mieć mętlik w głowie to be all mixed up- moja w tym głowa, żeby… it’s up to me to…- mieć coś z głową to be off one’s head- mieć dobrze w głowie to be sensible- mieć głowę do czegoś to have a (good) head for sth [matematyki, interesów]- mieć głowę zajętą czymś/kimś to be preoccupied with sth/sb- mieć spokojną głowę to have nothing to worry about- mieć wolną głowę to have a clear head a. mind- nabić a. zaprzątnąć sobie głowę czymś to stuff one’s head with sth- nie mam teraz głowy do tego I’ve got too many other things on my mind to think about that right now- robić coś z głową/bez głowy to use/to not use one’s head a. one’s common sense when doing sth- wyjazd na wycieczkę zaplanowany z głową/zupełnie bez głowy a well-/thoughtlessly planned trip- zaświtać komuś w głowie [myśl, pomysł] to dawn on sb- już mi coś zaczęło świtać w głowie I was beginning to get the idea- rozjaśniło mi/mu się w głowie it became clearer to me/him- po rozmowie z matką rozjaśniło mi się w głowie talking to a. with my mother helped me sort it all out- tracić głowę pot. to lose one’s head3. (człowiek inteligentny) brain pot.- człowiek z głową a man/woman with a good head on his/her shoulders- mądra głowa a brain pot.- jej siostra to tęga a. mądra głowa her sister is a real brain- z tego matematyka to nie lada głowa this mathematician is a real brain4. (fryzura) hair(cut), hairstyle- modnie uczesana głowa a fashionable hairstyle- miała głowę prosto od fryzjera she’d just had her hair done- zrób coś z tą głową, wyglądasz jak czupiradło do something with your hair, you look a fright5. (w wyliczeniach) na głowę a. od głowy each, per person- do zapłacenia jest 100 zł na głowę a. od głowy it costs 100 zlotys each a. per person- dochód na głowę mieszkańca per capita income- spożycie alkoholu na głowę mieszkańca per capita alcohol consumption6. (przywódca) head- głowa rodziny the head of the family- koronowane głowy crowned heads- głowa państwa Polit. the head of state- głowa kościoła anglikańskiego/(rzymsko)katolickiego Relig. the head of the Anglican/(Roman) Catholic church- łamać sobie głowę nad czymś pot. to puzzle over sth, to chew sth over- łamać sobie głowę czymś to (w)rack a. cudgel one’s brain(s) about sth, to chew sth over- mieć na tyle oleju w głowie, żeby… pot. to have the wit(s) a. the brains a. the sense to… pot.- zawracać komuś głowę to bug sb pot.; to bother a. pester sb- suszyć komuś głowę to nag sb- przewracać komuś w głowie [zaszczyty, pochlebstwa, sukcesy] to go to sb’s head- mieć coś/kogoś z głowy pot. (pozbyć się) to get rid of sb/sth; (załatwić sprawę) to get sth out of the way a. over (and done) with pot.- wybij sobie z głowy wakacje za granicą you can just forget about going abroad for the holidays pot.- wybić coś komuś z głowy pot. to put sb off sth- muszę mu wybić z głowy ten pomysł I have to put him off that idea- wziąć sobie kogoś/coś na głowę pot. to take sb/sth on one’s shoulders- siedzieć komuś na głowie pot. to stay with sb- rodzina z Kanady siedzi mi na głowie od miesiąca I’ve had relatives from Canada on my hands all month pot.- zwalić się komuś na głowę pot. to descend on sb- mieć z kimś/czymś urwanie głowy pot. to have one’s hands full with sb/sth pot.- w domu było urwanie głowy there was bedlam in the house- zachodzę w głowę, gdzie mogłam wsadzić paszport/zostawić teczkę I’m going nuts trying to figure out where I could’ve put my passport/left my briefcase- mieć głowę na karku a. nie od parady to have one’s head screwed on right a. screwed the right way, to have a good head on one’s shoulders- przewyższać kogoś o głowę to be head and shoulders above sb- (po)bić kogoś na głowę to outdo sb; to run a. make rings (a)round sb pot.- konkurencja bije nas na głowę pod względem liczby sprzedanych egzemplarzy/kontroli jakości the competition is running rings around us in terms of sales/quality control- mieć mocną/słabą głowę to have/to not have a strong head (for alcohol), to hold/to not hold (one’s) liquor well- iść a. uderzać komuś do głowy [alkohol] to go (straight) to sb’s head- kurzyło mu się z głowy he was drunk- dać głowę (stracić życie) to lose one’s life- głowę dam, że… I’m positive a. absolutely certain (that)…- skrócić kogoś o głowę a. uciąć komuś głowę to behead sb- nadstawiać głowy a. głowę to risk one’s neck- odpowiadać a. ręczyć głową za kogoś/coś to stick one’s neck out for sb/sth- naznaczyć cenę na czyjąś głowę to put a price on sb’s head- chodzić z głową w chmurach to have one’s head in the clouds- chować głowę w piasek to bury one’s head in the sand- wisieć (komuś) nad głową to be hanging over sb a. over sb’s head- nosić głowę wysoko to hold up one’s head a. to hold one’s head (up) high- rwać a. drzeć włosy z głowy to tear one’s hair out- schylać a. pochylać głowę przed kimś to bow (down) before sb- stawać na głowie (żeby coś zrobić) pot. to bend over backwards (to do sth), to break one’s neck (to do sth)- tłuc a. walić głową o mur to beat a. bang one’s head against the wall a. against a brick wall- ukręcić czemuś głowę pot. to hush sth up [sprawie, aferze]; to nip sth in the bud [plotce]- wchodzić komuś na głowę pot. to walk all over sb- wylać komuś kubeł zimnej wody na głowę pot. to bring sb (back) down to earth- wziąć kogoś za głowę pot. to take sb in hand- włos ci/mu z głowy nie spadnie it won’t harm a hair on your/his head- włos się mi/jej na głowie jeży (od czegoś) sth makes my/her hair stand on end, sth makes my/her hair curl- życie a. los nie głaszcze go/jej po głowie he/she doesn’t have an easy life- spokojna głowa not to worry pot.; don’t worry- spokojna głowa, zdążymy don’t worry, we’ll be on time- niech cię o to głowa nie boli that’s not your problem, don’t worry about it- głowa do góry! chin up!, cheer up!- marzenie ściętej głowy a pipe dream- czapki z głów! hats off!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > gł|owa
-
9 palec
- ca; -cepalec wskazujący — index finger, forefinger
maczać w czymś palce (przen) — to have a hand in sth
mieć coś w małym palcu (przen) — to know sth inside out
nie kiwnąć lub ruszyć ( perf) palcem — not to lift lub raise a finger
patrzeć na coś przez palce (przen) — to turn a blind eye on lub to sth
chodzić na palcach — to tiptoe, to walk on tiptoe
palce lizać! — scrumptious!, yum-yum! (pot), yummy! (pot)
owinąć sobie kogoś dookoła palca — ( perf) to twist sb round one's little finger
* * *mi- lc- Gen. -a1. ( u ręki) finger, digit; palec serdeczny ring finger; palec wskazujący index finger; palec środkowy middle finger; mały palec little finger, pinkie; pokazywać coś palcem point a finger at sth; szeroki na palec/dwa palce one finger/two fingers wide; liczyć na palcach tick sth off on one's fingers; móc coś policzyć na palcach jednej ręki be able to count sth on (the fingers of) one hand; bębnić palcami drum one's fingers; przebierać palcami twiddle one's thumbs; pstrykać palcami click l. flip one's fingers; zrobiłbym to z palcem w nosie I could do it standing on my head; pogrozić komuś palcem wag one's finger at sb; kiwnąć na kogoś palcem beckon sb; podróżować palcem po mapie żart. daydream a vacation; palec boży the hand of God, divine intervention, an act of God; sam jak palec all alone; maczać w czymś palce have a hand in sth, meddle with sth; mieć coś w małym palcu know sth inside out; nawet cię palcem nie tknąłem I didn't even touch you; owinąć kogoś wokół małego palca have sb on a leash, twist sb round one's little finger; palce lizać! finger-licking good!, yummy!; plany palcem na wodzie pisane everything's still up in the air; nie kiwnąć palcem not lift l. raise a finger; patrzeć na coś przez palce wink at sth, turn a blind eye to sth; wytykać kogoś palcami point one's finger at sb; pieniądze przeciekają mu przez palce money flows like sand through his fingers, his paycheck is burning a hole in his pocket; te brednie wyssałeś z palca it's a trumped-up story, it's out of whole cloth, you fabricated this story; mieć lepkie palce have sticky fingers, be light-fingered; poparzyć sobie palce burn one's fingers.2. ( u nogi) toe, digit; wspinać się na palce stand on one's toes; chodzić na palcach walk on tiptoe, tiptoe; przen. treat sb in kid gloves, be overconsiderate; nie kiwnąć palcem w bucie not lift l. raise a finger.3. ( rękawiczki) finger; rękawiczka z jednym palcem mitten, mitt; rękawiczka z pięcioma palcami glove.4. techn. finger, pin; palec rozdzielacza distributor rotor arm.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > palec
-
10 PO
praep. 1. (później niż) after- po śniadaniu/pracy/wojnie after breakfast/work/the war- po chwili after a bit a. moment- po godzinie/dwóch latach an hour/two years later, after an hour/two years- po dwuletnim pobycie w więzieniu after two years in prison- po południu in the afternoon- pięć/kwadrans po czwartej five/a quarter past four- wróciła po dwunastej she came back after twelve- po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w szkole after a. on graduating he began working at a school- zdrzemnął się po wyjściu gości he nodded off after the guests had left pot.- po pięćdziesiątce musisz zacząć dbać o siebie when you’re over fifty you need to take care of yourself- po czym and then, after which- oprowadził mnie po starym mieście, po czym zaprosił na piwo he showed me around the Old Town and then invited me for a beer- po czasie late- oddał referat pięć dni po czasie he handed in his paper five days late2. (w przestrzeni, w różnych miejscach) (all) over, around, round GB- po całym mieście/kraju/domu all over (the) town/the country/the house- po całej Europie all over Europe, throughout the whole of Europe- ubrania porozrzucane po pokoju clothes flung all over a. scattered around the room- porozlewać wodę po podłodze to spill water all over the floor- biegać po sklepach to run round the shops pot.- chodzić po korytarzu/pokoju to walk up and down the corridor/around the room- chodzić po lesie/górach to walk in the forest/mountains- oprowadzić kogoś po zamku to show sb around a castle- szukać czegoś po encyklopediach to look a. hunt through encyclopedias for sth- szepczą o tym po kawiarniach tongues are beginning to wag (about it)3. (o powierzchni) (na) on; (wzdłuż) along- chodzić po piasku/trawie to walk on sand/grass- poruszać się po szynach to move (along) on rails- jechać na rowerze po szosie/ścieżce to cycle along a. on a road/path- ślizgać się po zamarzniętym jeziorze to skate on a frozen lake- bębnić palcami po stole to drum one’s fingers on the table- wchodzić/schodzić po schodach to walk up/down the stairs- zjeżdżać po poręczy to slide down the banisters- zupa ściekała mu po brodzie the soup was dripping down his chin- poruszać się po linii prostej to move in a straight line- przechodzić przez jezdnię po pasach to cross the road at a zebra crossing- głaskać kogoś po włosach/policzku to stroke sb’s hair/cheek- całować kogoś po rękach to kiss sb’s hands- pokrzywy parzyły go po nogach nettles were stinging his legs4. (o stronie) on- po tej/drugiej stronie ulicy on this/on the other side of the street- po prawej stronie drogi to the right of the road- po obu stronach kartki on both sides of the paper- kawałek chleba posmarowany po wierzchu dżemem a piece of bread with jam spread on top- placek przypalony po brzegach a pie burnt along the edges5. (do górnej granicy) (przestrzennej) (up) to, as far as; (czasowej) up to, till, until- po szyję/czubek głowy up to the neck/the top of one’s head- silne wiatry od Bałkanów po Skandynawię strong winds from the Balkans up to Scandinavia- wody było po kolana the water was knee-deep- talerz pełen po brzegi a plate full to the brim- od średniowiecza po schyłek Oświecenia from the Middle Ages up to a. until the end of the Enlightenment- od profesora po sekretarkę from the professor down to the secretary6. (w hierarchii, kolejności) after- była w naszym domu pierwszą osobą po ojcu she was the second most important person in our home after father- miał piąty po zwycięzcy czas na mecie he had the fifth best time (after the winner)- jeden po drugim one after the other a. another- przesłuchiwał taśmę po taśmie he listened to one tape after another- krok po kroku step by step- dzień po dniu day after day; day in, day out7. (dziedziczenie) from (kimś sb)- odziedziczyć coś po kimś to inherit sth from sb- objąć stanowisko po kimś to take over sb’s position, to succeed sb- objął tron po wuju he succeeded his uncle to a. on the throne- dom miał po dziadku he inherited the house from his grandfather- po matce miała talent muzyczny she had inherited her mother’s musical talent- prowadził po ojcu sklep mięsny he ran a butcher’s shop inherited from his father- nosić imię po dziadku to be named after one’s grandfather8. (następstwo) [sprzątać, zmywać] after (kimś sb)- rozpaczać po kimś to grieve over a. for sb- płakać po kimś to mourn sb- obiecywać sobie coś a. oczekiwać czegoś po kimś/czymś to expect sth from sb/sth- nie obiecuj sobie po nim zbyt wiele don’t expect too much from him- czego oczekujesz po tym zebraniu? what are you expecting from the meeting?- butelka po mleku/piwie a milk/beer bottle- pusty worek po ziemniakach an empty potato sack9 (na podstawie) by- poznać kogoś po głosie/ruchach to recognize sb by their voice/movements- po czym go poznałeś? how did you recognize him?- widać po twoich oczach, że jesteś zmęczona I can see a. tell by your eyes that you’re tired- sądząc po akcencie, (on) pochodzi z Dublina judging by a. from his accent, he comes from Dublin10 (cel) for (kogoś/coś sb/sth)- stać w kolejce po mięso to stand in the meat queue, to queue up for meat- zadzwonić po lekarza/taksówkę to phone for the doctor/a taxi- poszła do sklepu po chleb she went to the shop for some bread- poszedł po wnuczkę he went to collect his granddaughter- zatelefonowała do niego po radę she called him to ask for some advice- przyszedłem tu tylko po to, żeby wyjaśnić całą sprawę I just came here to explain the whole thing a. business pot.- nie po to przez pięć lat studiowałam prawo, żeby pracować jako kelnerka I didn’t study law for five years (in order) to work as a waitress- co a. cóż ci po pękniętej filiżance? what do you need a cracked cup for?- nic mi po takich radach what’s the use of advice like that?- nic tu po mnie I’m not needed here; I may as well go a. be off pot- po co what for?, why?- po cóż whatever for?- po co ci nóż? what do you need a knife for?- nie wiem, po co tu przyszła I don’t know what she came here for a. why she came here11 (wyrażające miarę, liczbę, wartość) po trzy z każdej strony three on each side- po parę razy dziennie several times a day- trzy pliki po sto banknotów (każdy) three bundles of a hundred banknotes each- po 2 złote za sztukę (at) 2 zlotys each a. apiece- po 5 złotych za kilo (at) 5 zlotys a a. per kilo- po ile? a. po czemu? przest. how much?- po ile te pomidory? how much are these tomatoes?- wchodziły po jednej they entered one by one a. one at a time- podchodzić do stołu po dwóch/trzech to come up to a. approach the table in twos/threes- po trochu bit by bit, little by little- zapłaciliśmy po dziesięć złotych we paid ten zlotys each- dostali po dwa jabłka they each got two apples- każde dziecko dostało po zabawce each child a. each of the children got a toy- Adam i Robert wygrali po książce Adam and Robert each won a book12 (w wyrażeniu przysłówkowym) po ojcowsku/profesorsku/chłopięcemu like a father/professor/boy- zrób to po swojemu do it your own way- czy mówisz po litewsku/włosku? can you speak Lithuanian/Italian?- powiedz to po angielsku say it in English■ po temu (stosowny) for it- to nie miejsce i czas po temu this is not the (right) time or place for it- powiem jej, kiedy nadarzy się po temu okazja I’ll tell her when I get the chance a. opportunity- mam po temu powody I have my reasons- miała wszelkie warunki po temu, żeby być dobrą aktorką she had all the makings of a good actress* * *abbr ( SZKOL: = Przysposobienie Obronne)* * *POabbr.szkoln. (= przysposobienie obronne) civil defence course.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > PO
-
11 sen
m (G snu) 1. sgt (spanie) sleep- głęboki/niespokojny/lekki a. płytki sen deep a. sound/fitful/light sleep- kołysać kogoś do snu to lull sb to sleep- obudzić kogoś ze snu to wake sb up- ułożyć dzieci do snu to put the children to bed- mówić/krzyczeć/uśmiechać się przez sen to talk/cry/smile in one’s sleep- zażywać tabletki na sen to take sleeping pills- zapadać w sen to go to sleep- morzy mnie sen I am a. feel drowsy- powoli pogrążał się we śnie he was slowly drifting into sleep- hałas/dzwonek telefonu wyrwał ją ze snu she was roused from her sleep by a noise/the telephone- sen letni Zool. aestivation, estivation US- niektóre płazy zapadają w krótki sen letni some amphibians aestivate for a short period- sen zimowy Zool. hibernation, winter sleep- niedźwiedź pogrążony w zimowym śnie a hibernating bear- czy lisy zapadają w sen zimowy? do foxes hibernate?- fazy snu Med. phases of sleep2. (marzenie senne) dream (o kimś/czymś about sb/sth)- zły/męczący/kolorowy/erotyczny sen a bad/a tormenting/a technicolour/an erotic dream- widzieć kogoś/coś we śnie to see sb/sth in a dream- tłumaczyć sny to interpret dreams- spał bez snów his sleep was dreamless, he had a dreamless sleep- prześladują go sny o tym, że tonie he has a recurring dream that he’s drowning- wszystko odbyło się jak we śnie it all happened like in a dream- to chyba sen! it must be a dream!- „dobranoc, kolorowych snów!” ‘good night, sweet dreams!’3. (marzenie) dream- sny mojego dzieciństwa my childhood dreams- w najśmielszych snach nie przypuszczałem, że wygram in my wildest dreams I never thought I’d win- ziścił a. spełnił się jego sen o zdobyciu szczytu K2 his dream of reaching the summit of K2 has come true- snuła sny o karierze w Paryżu she was daydreaming about making a career in Paris■ jak we śnie [poruszać się, mówić] (nieprzytomnie) in a dream, in a daze, as if half asleep; (w rozmarzeniu) dreamily- po jej śmierci żył jak we śnie after she died he lived in a daze- jak zły sen like a bad dream- sen na jawie a daydream- snujesz sny na jawie you are daydreaming- być pięknym jak sen to be a dream- dziewczyna/suknia piękna jak sen a dream of a girl/dress- poszedł we śnie do kuchni i odkręcił kran he sleepwalked into the kitchen and turned on the tap- mieć czujny sen a. spać czujnym snem to sleep with one eye open- pamiętać a. przypominać sobie kogoś/coś jak przez sen to have (only) a hazy memory of sb/sth- widzę/słyszę go jak przez sen I have a hazy memory of his appearance/voice- przemijać jak sen to pass too quickly; to fleet (away) książk.- spać snem sprawiedliwego to sleep the sleep of the just- takie drobiazgi nie spędzają mi snu z oczu I don’t lose any sleep over such trivial matters- sen mara, Bóg wiara przysł. you should not believe in bad dreams* * *sleep; ( marzenie senne) dreamsen zimowy — ZOOL hibernation
jak we śnie — as lub like in a dream
zapadać (zapaść perf) w sen — to fall asleep
* * *I.sen1mi1. (= spanie) sleep; sen zimowy zool. hibernation; spać snem zimowym zool. hibernate; głęboki sen deep l. sound sleep; zapaść w głęboki sen drop into a deep sleep; pijacki sen drunken stupor; zapaść w pijacki sen fall into a drunken stupor; przerywany sen broken sleep; chodzić jak we śnie moon about, be wandering with one's head in the clouds l. as if in a dream; mieć lekki/mocny sen be a light/heavy sleeper; mówić przez sen talk l. speak in one's sleep; pamiętać coś jak przez sen have a hazy recollection of sth; położyć kogoś do snu l. spać put sb to bed, tuck sb in; spać snem sprawiedliwego sleep the sleep of the just; spać snem wiecznym sleep the eternal sleep; spędzać komuś sen z oczu l. powiek (= nie pozwolić zasnąć) keep sb awake at night; (= nękać) loom large in sb's mind; stracić apetyt i sen loose one's appetite and one's night's rest; wybiło mnie to ze snu I coudn't get back to sleep after this; zapadać w sen lapse l. drift into sleep.2. (= marzenie senne) dream; sen na jawie daydream; kraina snu dreamland; koszmarny sen nightmare; zły sen bad dream; wracać jak zły sen (np. o nieprzyjemnym wspomnieniu) turn up like a bad penny, rear its ugly head.II.sen2mi-a (drobna moneta w Japonii, Kambodży) sen.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sen
-
12 rę|ka
Ⅰ f ( Ipl rękami a. rękoma) 1. (dłoń) hand- spracowane ręce work-roughened a. work-worn hands- spocone/lepkie (od potu) ręce sweaty/sticky hands- ręce splamione krwią blood-stained hands- mieć coś w ręku to have sth in one’s hand- chwycić kogoś za rękę to take sb’s hand- wziąć kogoś za rękę to take sb by the hand- trzymać kogoś za rękę to hold sb by the hand- uścisnąć czyjąś rękę to shake sb’s hand- pocałować kogoś w rękę to kiss sb’s hand- chodzić/stawać na rękach to walk/stand on one’s hands- klaskać w ręce to clap one’s hands- oprzeć a. wesprzeć głowę na rękach to prop one’s head on one’s hands- siedział z brodą opartą na ręce he sat with his chin propped on his hand- podłożyć sobie ręce pod głowę to clasp one’s hands behind one’s head- podnieść rękę do góry to put up one’s hand (to answer the question)- posłać komuś ręką całusa to blow a kiss to sb- przekładać coś z ręki do ręki to shift sth from one hand to the other- skaleczyć sobie rękę a. skaleczyć się w rękę to cut one’s hand- skinąć na kogoś ręką to beckon sb- walić ręką w stół to bang the table with one’s fist- wsunąć ręce do kieszeni a. w kieszenie to slide one’s hands into one’s pockets- wyciągnąć a. wyjąć ręce z kieszeni to take one’s hands out of one’s pockets- załamywać ręce to wring one’s hands- zwinąć a. zacisnąć ręce w pięści to clench one’s fists- zakryć usta rękami to cup one’s hands around one’s mouth- złożyć ręce do modlitwy to fold one’s hands in prayer- doręczyć a. oddać coś komuś do rąk własnych to deliver sth to sb personally a. in person- wróżyć komuś z ręki to read sb’s palm- nałożenie rąk laying on of hands, imposition of hands2. (ramię) arm- machać rękami to wave one’s arms (about)- wywijać rękami to flail one’s arms- wykręcić komuś rękę to twist sb’s arm- rozkrzyżować ręce to spread out one’s arms- spleść a. skrzyżować ręce na piersiach to cross one’s arms over one’s chest a. in front of one’s chest- rozkładać bezradnie ręce to spread one’s arms helplessly- wziąć płaszcz na rękę to fling one’s coat over one’s arm- zarzucić komuś ręce na szyję to throw one’s arms around sb’s neck- wziąć kogoś pod rękę to link one’s arm through sb’s3. przen. fachowa/mistrzowska ręka the hand of an expert/master- brak rąk do pracy lack of manpower a. staffⅡ od ręki adv. on the spot- naprawić coś od ręki to fix a. repair sth on the spot- załatwił sprawę od ręki he settled the matter on the spot- rządy silnej ręki strong-arm government- rządzić krajem ciężką a. twardą a. żelazną ręką to rule the country with a heavy hand, to rule the country with a rod of iron- gołymi rękami with one’s bare hands- złapał pstrąga gołymi rękami he caught a trout with his bare hands- zamordowałby ją gołymi rękami he could’ve killed her with his bare hands- na własną rękę on one’s own initiative a. account, off one’s own bat- poszedł tam na własną rękę he went there on his own initiative- wiadomości z pierwszej ręki first-hand information, information straight from the horse’s mouth- towar/wiadomości z drugiej/trzeciej ręki second-hand/third-hand goods/news- kupić coś z drugiej ręki to buy sth second-hand- z pocałowaniem ręki pot. readily, willingly, eagerly- przyjął mój stary płaszcz z pocałowaniem ręki he was only too glad to take my old coat- z ręką na sercu frankly, to be frank, to tell the truth- ręka sprawiedliwości the long arm of the law- bronić się przed czymś rękami i nogami to resist sth with might and main- być komuś na rękę to suit sb- ich wizyta była jej nie na rękę their visit came at an awkward time for her- było to na rękę niektórym politykom it suited certain politicians- być pod ręką to be within reach- być w dobrych rękach to be in good hands- zostawiam cię w dobrych rękach I am leaving you in good hands- być czyjąś prawą ręką to be sb’s right hand- być w czyichś rękach to be in sb’s hands- wszystko jest w ich rękach everything is in their hands- ich los jest w naszych rękach their fate lies in our hands- być/stawać się narzędziem w czyichś rękach to be/become a tool in the hands of sb- dać a. zostawić komuś wolną rękę to give sb carte blanche; to give sb a free hand (co do czegoś in sth)- dać sobie rękę uciąć za kogoś/coś to stand by sb/sth through thick and thin- dałbym sobie rękę uciąć, że to jego widziałem w kinie I’d swear blind it was him I saw at the cinema- rozdawać coś hojną ręką to give sth out unstintingly a. lavishly- grać na cztery ręce to play (piano) duets- walczyć gołymi rękami to fight bare-fisted- iść z kimś ręka w rękę to go hand in hand with sb, to play ball with sb- przychodzić/wracać/odchodzić z gołymi a. pustymi a. próżnymi rękami to come/return/walk away empty-handed- przepraszam, że przychodzę z gołymi rękami so sorry I’m coming up empty-handed- przychodzić/wracać/odchodzić z pełnymi rękami to come/return/leave with one’s hands full, to not come/return/leave empty-handed- pójść komuś na rękę to accommodate sb, to meet sb half-way- jeść komuś z ręki to eat out of sb’s hand- będzie ci jadł z ręki you’ll have him in the palm of your hand- mieć długie ręce (kraść) to have light a. sticky a. itchy fingers; (umieć zaszkodzić) to be able to pull strings- mieć dobrą rękę do roślin to have green fingers- mieć dwie lewe ręce to be all (fingers and) thumbs- mieć dziurawe a. maślane a. gliniane ręce to be all (fingers and) thumbs, to be ham-fisted; to be cack-handed GB pot.- mieć fach w ręku a. mieć w ręku kawałek chleba to have a trade to fall back on- mieć lekką rękę do robienia czegoś to be clever at doing sth- mieć lekką rękę do wydawania pieniędzy to be open-handed, to be reckless in spending money- mieć mocną rękę (energicznie kierować) to have a firm hand; (postępować bezwzględnie) to act firmly- mieć złote ręce to be handy (with one’s fingers)- mieć pełne ręce roboty to have one’s hands full- mieć szczęśliwą rękę do czegoś a. w czymś to be lucky at sth, to be successful at sth- mieć rozwiązane ręce to have a free hand- mieć związane a. skrępowane ręce to have one’s hands tied- mam związane ręce my hands are tied- mieć wszystkie atuty w ręku to hold all the aces- nawinąć się komuś pod rękę pot. to come sb’s way- nie mieć o co rąk zaczepić pot. to be jobless- nie móc ruszyć (ani) ręką, ani nogą pot. to be dead on one’s feet pot., to be worn to a frazzle pot.- nosić kogoś na rękach to think the world of sb, to dote on sb- oddać a. ofiarować komuś rękę to give sb one’s hand in marriage- prosić/ubiegać się/starać się o czyjąś rękę to ask sb’s hand in marriage, to seek sb’s hand- odmówić komuś ręki a. odtrącić czyjąś rękę to refuse to marry sb- odmówiła mu ręki he had been refused her hand- opuścić ręce to give in- nie opuszczaj rąk never say die- zginąć z czyjejś ręki a. z czyichś rąk to die at the hands of sb- patrzeć komuś na ręce to keep an eye on sb- podać komuś a. wyciągnąć do kogoś rękę to offer a. to extend a. to lend a helping hand to sb- możemy sobie podać ręce we are in the same boat; welcome to the club- podnieść rękę na kogoś to raise one’s hand to hit sb, to lift a hand to hit sb- przechodzić przez czyjeś ręce to go a. pass through sb’s hands- przechodzić a. wędrować z rąk do rąk (zmieniać właścicieli) to change hands; (być podawanym) to be passed a. handed round- przemawiać do czyjejś ręki to give sb a backhander- przyjąć kogoś/coś z otwartymi rękami to welcome sb/sth with open arms- przykładać rękę do czegoś to have a hand in sth- robić coś lekką ręką (bez wysiłku) to take sth in one’s stride; (bez zastanowienia) to do sth recklessly, to do sth light-heartedly- siedzieć/czekać z założonymi rękami to stand idly- składać coś w czyjeś ręce to place sth in sb’s able hands- trzymać rękę na pulsie (czegoś) to have one’s finger on the pulse (of sth)- umywać ręce to wash one’s hands- urabiać sobie ręce po łokcie to work one’s fingers to the bone- wpaść w niepowołane ręce to fall into the wrong hands- wyciągnąć rękę do zgody to hold out the olive branch, to make an offer of reconciliation- wyjść z czegoś obronną ręką to come away (completely) unscathed from sth- z najgorszych tarapatów wychodził obronną ręką he would emerge from the worst predicaments unscathed- wytrącić komuś broń z ręki to cut the ground from under sb’s feet- wziąć sprawę w swoje a. we własne ręce to take a matter into one’s own hands- zacierać ręce to rub one’s hands (with satisfaction)- złapać kogoś za rękę to catch sb red-handed a. in the act- żyć z pracy własnych rąk to earn a living- ręka rękę myje (noga nogę wspiera) you scratch my back and I’ll scratch yours- ręce (mi) opadają (na myśl o…) my heart fails (at the thought of…)- ręka mnie/ją świerzbi my/her hand is itching- ręka mnie świerzbi, żeby im wygarbować skórę my hand is itching to give them a good hiding- jak a. jakby ręką odjął as if by magic- migrena mi przeszła, jakby ręką odjął my migraine disappeared a. vanished as if by magic- w twoje/wasze/pana ręce! przest. here’s to you!- ręce przy sobie! (keep your) hands off!- ręce przy sobie, bo będę strzelał! hands off or I’ll shoot you!- niech ręka boska broni! God forbid!- ręka, noga, mózg na ścianie! żart. (jako groźba) watch out or there’ll be murder! a. or I’ll blow your brains out a. or I’ll give you the worksThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > rę|ka
-
13 siebie
⇒ się* * *pron( siebie samego) oneself; ( siebie wzajemnie) each other, one anotherprzed siebie — right lub straight ahead
być u siebie — ( w domu) to be at home; ( w swoim pokoju) to be in one's room
powiedzieć ( perf) coś od siebie — to express one's own opinion
brać (wziąć perf) coś do siebie — to take sth personally
być pewnym siebie — to be sure of o.s.
pewny siebie — self-assured, self-confident
dochodzić (dojść perf) do siebie — to recover
* * *pron.1. (identyczność, t. siebie samego) oneself; iść przed siebie walk straight on l. ahead; spojrzeć za siebie look back; spojrzenie za siebie backward glance; pozostawić l. zostawić coś za sobą leave sth behind; czuj się jak u siebie (w domu) make yourself at home; u siebie sport ( o meczu) home; chodzą ze sobą od trzech miesięcy they've been seeing each other for the past three months; chodzić ze sobą date; (zwł. w okresie narzeczeństwa) court; zabierać kogoś/coś ze sobą take sb/sth with sb l. along; zabrała ze sobą wszystko, co tylko można sobie wyobrazić she took along everything but the kitchen sink; coś nie ma przed sobą przyszłości there's no future in l. for sth; masz przed sobą wspaniałą przyszłość you've got a great future ahead of you; chcę mieć to za sobą I want to get it over; mieć najgorsze za sobą be over the hump; mieć za sobą najtrudniejszą część czegoś break the back of sth; mieć najlepsze lata za sobą be past one's prime, be over the hill; mieć za sobą daleką drogę (bardzo się zmienić, dojrzeć itp.) t. dosł. have come a long way; nieść l. pociągać za sobą involve, imply, entail; porwać za sobą (zwł. tłum) carry; spalić za sobą mosty burn one's bridges l. boats (behind one); zamknij za sobą drzwi shut l. close the door behind l. after you; dochodzić do siebie po czymś recover from sth; brać coś do siebie ( uwagi) take sth personally; przyciągnąć kolana do siebie draw up one's knees; przytulić kogoś do siebie hug sb; zapraszać kogoś do siebie ask sb round, ask sb to come to one's place; zrazić l. zniechęcać kogoś do siebie antagonize sb, disaffect sb; wyjść z siebie blow l. pop one's cork, be beside o.s.; wykrztuś l. wyrzuć l. wyduś to z siebie! (= powiedz to) spit it out!; wylewać z siebie żale pour out one's sorrows; wypruwać z siebie żyły sweat blood, sweat one's guts out; zadowolony z siebie self-complacent, self-satisfied; zrobić z siebie durnia make an idiot l. ass of o.s.; zrobić z siebie pośmiewisko make o.s. a laughing stock; być z siebie dumnym be proud of o.s.; robić z siebie głupka play the fool; robić z siebie widowisko make an exhibition l. a spectacle of o.s.; samemu z siebie ( zrobić coś) by o.s.; samo z siebie by itself, per se; zostawiać coś po sobie leave sth as one's legacy; cel sam w sobie an end in itself; łączyć w sobie (zwł. cechy) combine; mieć w sobie to coś (trudną do zdefiniowania cechę, która dodaje atrakcyjności) have this something; mieścić w sobie contain, hold; ona ma w sobie trochę snobizmu she's somewhat of a snob; przemóc w sobie dumę swallow one's pride; rzecz sama w sobie thing-in-itself, noumenon; sprzeczność sama w sobie a contradiction in terms; zamknięty w sobie indrawn, introvert, withdrawn; zebrać się w sobie pull o.s. together, get a grip on o.s.; mieć coś przy sobie have sth on l. about sb; nie mam przy sobie pieniędzy I have no money on me; ręce przy sobie! (keep your) hands off!; sam sobie jesteś winien it is your own fault, you only have yourself to blame; sami sobie pieczemy chleb we bake our own bread; wmówić sobie, że... kid o.s. (into believing) that...2. (wzajemność, t. siebie wzajemnie) each other, one another; dzielić (pomiędzy siebie) (koszt, dochód) split; wyjaśnić sobie wszystko get l. put l. set things straight; wyjaśnijmy sobie jedną rzecz let's have l. get one thing clear; mówić sobie po imieniu be on first name terms with each other; przypadli sobie do gustu they took (a) fancy l. liking to each other; dalej od siebie farther away from each other l. one another; bliżej siebie closer to each other l. one another.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > siebie
-
14 za1
Ⅰ praep. 1. (dalej, z tyłu) behind (kimś/czymś sb/sth)- przekroczył linię mety dwie sekundy za zwycięzcą he crossed the line two seconds behind the winner- zajęli drugie miejsce za drużyną z Krakowa they came in second place behind the Cracow team- stała za młodym mężczyzną she was standing behind a young man- autobus jechał za ciężarówką the bus was travelling behind a lorry- pies biegł za tramwajem a dog was running behind the tram- jeden za drugim one after the other a. another- zamknij drzwi za sobą close the door after you- brama powoli zamknęła się za nimi the gate slowly closed behind them- oglądać się za kimś to look back at sb- mieć coś za sobą (w przeszłości) to have sth behind one- mieć kogoś za sobą (mieć poparcie) to have sb behind one- najgorsze jest już za nami the worst is behind us a. is over- ma za sobą trzyletnie doświadczenie he has three years’ experience behind him- rząd ma za sobą policję i wojsko the government have the police and the military behind them- za czyimiś plecami behind sb’s back także przen.2. (poza) za murami miasta beyond city walls- mieszkają za miastem they live outside town a. the city- wyjechać za miasto to go out of town3. (po przeciwnej stronie) [znajdować się] behind, beyond (kimś/czymś sb/sth)- za biurkiem/ladą behind the desk/counter- za oceanem beyond the ocean4. (na przeciwną stronę) [udać się] behind, beyond (coś sth)- słońce schowało się za chmury the sun hid behind some clouds- włożyła banknoty za stanik she hid the banknotes in her bra- pojechać za granicę to go abroad- wyrzucić kogoś za drzwi to throw sb out- patrzyć za siebie to look back5. (wskazuje na sposób) by (coś sth)- wziąć kogoś za rękę to take sb by the hand- trzymała torbę za pasek she held her bag by the strap6. (z określeniem kwoty) for (coś sth)- 10 jajek za dwa złote 10 eggs for two zlotys- kupić/sprzedać coś za 100 złotych to buy/sell sth for 100 zlotys- za nic bym tego nie zrobił I wouldn’t do that a. it for anything- za darmo for free- za wszelką cenę przen. at any price- za żadną cenę not at any price7. (wskazuje na przedmiot transakcji) for (coś sth)- ile płacisz za telefon? how much do you pay for your telephone?- cennik opłat za świadczone przez nas usługi a list of fees for services we provide8. (wskazuje na powód kary, nagrody) for (coś sth)- kara/nagroda za coś a penalty/reward for sth- ukarać/nagrodzić kogoś za coś to punish/reward sb for sth- skazać kogoś za kradzież to sentence sb for theft- pogniewała się na niego za spóźnienie she was cross with him for being late- dostał medal za uratowanie tonącego he got a medal for saving a drowning man9 (wskazuje na cel) for (coś sth)- naprawdę chcesz umrzeć za ojczyznę? do you really want to die for your country?- modlić się za kogoś/za czyjąś duszę to pray for sb/for sb’s soul- (wypijmy) za zdrowie młodej pary! (let’s drink) to the bride and groom!10 (wskazuje na warunek, okoliczności) on, at (czymś sth/doing sth)- wejście tylko za przepustką a. okazaniem przepustki entry on presentation of a valid pass- za czyjąś zgodą with sb’s permission a. consent- wyszedł za kaucją he was released on bail- oddaj mu to za pokwitowaniem give it to him and ask for a receipt- za czyjąś radą on sb’s advice- za czyjąś namową at sb’s instigation11 (wskazuje na powtarzające się okoliczności) at (czymś sth)- za pierwszym/drugim razem (the) first/second time round- za każdym razem each a. every time- trafił do tarczy dopiero za trzecim razem he only managed to hit the target on the third go- zdał egzamin za trzecim podejściem he passed the exam at the third attempt12 (w zastępstwie) for, instead of (kogoś sb)- napisał za nią wypracowanie he wrote her essay for her- wzięła dyżur za chorą koleżankę she covered her sick friend’s shift- pracować za dwóch to do enough work for two- pił za trzech he drank enough for three (people)13 (wskazujące na upływ czasu) in- za godzinę in an hour a. an hour’s time- za trzy lata in three years a. three year’s time- za chwilę wybije północ it’ll be midnight in a minute14 (w określeniach czasu) za pięć szósta (at) five to six- „która godzina?” – „za dziesięć pierwsza” ‘what’s the time?’ – ‘ten to one’- pociąg odchodzi za dwadzieścia trzecia the train leaves at twenty to three15 (wskazuje na okres) during, in- za jej życia during a. in her lifetime- za króla Kazimierza Wielkiego during a. in the reign of Casimir the Great- za komuny pot. during a. in communist times- za kadencji poprzedniego prezydenta during the term of office of the previous president- za czasów Księstwa Warszawskiego during the period of the Duchy of Warsaw- za młodu sporo podróżował in his youth he did quite a bit a. a fair bit of travelling- dzień za dniem/rok za rokiem one day/year after another- wynagrodzenie za trzy miesiące three months’ wages- zapłacić czynsz za styczeń to pay the rent for January16 (wskazuje na właściwość) as- uważano go za ekscentryka he was regarded as an eccentric- przebrała się za Kopciuszka she dressed up as Cinderella- klucz posłużył mu za narzędzie do otwarcia butelki he used the key as a bottle opener- z krótkimi włosami można ją wziąć za chłopca with her short hair she could be taken for a boy17 (wskazuje na upodobania) przepadać za czymś to go in for a. be fond of sth- tęsknić za kimś to miss sb; to yearn for sb książk.- szaleć za kimś to be mad about sb18 pot. biegać a. chodzić za czymś (umieć załatwiać) to run around after sth pot.- jeździł po Polsce za towarem he travelled around Poland looking for goodsⅡ adj. argumenty za i przeciw pros and cons- wyważyć wszystkie za i przeciw to weigh up (all) the pros and cons- 20 głosów za i 5 przeciw 20 votes for and 5 against- jestem za I’m in favourⅢ za to but, yet- tani, za to pożywny cheap but a. yet nourishingThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > za1
-
15 chleb
m 1. bread U; (bochenek) loaf- świeży/czerstwy chleb fresh/stale bread- bochenek chleba a loaf (of bread)- kromka/pajda chleba a slice/thick slice of bread- kup dwa chleby buy two loaves- skórka (od) chleba the crust- piętka a. przylepka chleba the (end) crust a. heel (of a loaf)- chleb z miodem bread and honey- smarować chleb masłem to butter some bread2. sgt przen. (utrzymanie) bread and butter, livelihood C/U- robić coś dla chleba to do something for money- zarabiać/pracować na chleb to work for one’s living, to earn one’s daily bread- być a. żyć na czyimś/własnym chlebie to live off sb else’s/one’s earnings- wyjechał z kraju za chlebem he left the country to work abroad- odbierać komuś chleb to take the bread out of sb’s mouth3. sgt przen. (praca zarobkowa) work, job- dziennikarski chleb the work of a journalist- nauczycielski chleb the job of teaching4. sgt (zboże) corn- □ biały chleb white bread- chleb pszenny wheat bread- chleb razowy wholemeal bread- chleb chrupki crispbread, diet bread- czarny chleb black bread- chleb żytni rye bread■ chleba i igrzysk bread and circuses- chleb powszedni (jedzenie) one’s daily bread; (środki do życia) one’s daily bread, bread and butter; (codzienna rzecz) quite a normal thing, nothing unusual- lekki chleb (lekka praca) easy money, money for jam a. old rope pot.; euf. (prostytuowanie się) prostitution- łaskawy a. gotowy chleb living on sb’s charity- być u kogoś na łaskawym chlebie to live on sb’s charity- suchy chleb dry bread; przen. a diet of bread and water- ciężki a. trudny kawałek chleba a hard way to earn a living- łamanie chleba Relig. the breaking of bread- łamać z kimś chleb to break bread with sb daw., to be on close terms with sb- być potrzebnym jak chleb to be as vital as the air we breathe- chodzić po proszonym chlebie to lead the life of a beggar; to beg one’s bread daw.- darmo jeść czyjś chleb to live off sb- pójść na swój chleb to start earning one’s own living- żyć o chlebie i wodzie to live on bread and water- chleb go/ich bodzie riches make him/them proud- z niejednego pieca chleb jadł he’s seen quite a few things (in his time); he’s knocked around (the world) a bit pot.- czapką, chlebem i solą ludzie ludzi niewolą przysł. kindness wins hearts- głodnemu chleb na myśli przysł. well, we all know what’s on your mind a. what you’re thinking- kto na ciebie kamieniem, ty na niego chlebem przysł. to turn the other cheek, to answer a. meet insult with kindness- nie samym chlebem żyje człowiek Bibl. man does not live a. one cannot live by bread alone- z tej mąki chleba nie będzie przysł. nothing (good) will come of it* * ** * *miGen. -a ( pieczywo) bread; chleb biały white bread; chleb ciemny l. czarny brown bread; chleb pszenny wheat bread; chleb razowy wholewheat bread; chleb żytni rye bread; czerstwy chleb stale bread; świeży chleb fresh bread; wiejski chleb Br. cob, cobloaf; bochenek chleba loaf of bread; chleb z masłem bread and butter; chleb z szynką bread and ham; kromka chleba slice of bread; skórka od chleba crust; suchy chleb dry bread; chleb powszedni daily bread; lekki chleb easy living; łaskawy chleb charity; rozczyniać l. miesić chleb knead bread; piec chleb bake bread; Chleb Pański l. Eucharystyczny rel. the Eucharist, the Host; chleb i wino rel. bread and wine; łamanie chleba rel. fraction, breaking of the bread; chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj Bibl. give us our daily bread; chleb świętojański bot. ( drzewo) carob ( Caretonia siliqua); ( strąk) carob; Br. t. Saint John's bread; to dla mnie chleb z masłem it's a piece of cake for me; zwykły zjadacz chleba an average mortal; z niejednego pieca chleb jadał he's seen life; żyć o chlebie i wodzie subsist on bread and water; dzielić się z kimś ostatnim kawałkiem chleba share one's last crust with sb; pracować (ciężko) na chleb work hard for one's bread and cheese; robić coś dla chleba do sth to earn a living; odebrać komuś chleb l. pozbawić kogoś chleba take the bread out of sb's mouth; być bez chleba be jobless; wędrować za chlebem seek livelihood; być na cudzym chlebie live on sb's charity; ciężki kawałek chleba hard bread; zarabiać na kawałek chleba earn one's daily bread; chodzić po proszonym chlebie be a beggar; nie jem chleba za darmo I earn my living; nie samym chlebem człowiek żyje man does not live on bread alone; z tej mąki chleba nie będzie it's no use; przyjąć kogoś chlebem i solą greet sb with bread and salt ( according to an old Polish tradition); głodnemu chleb na myśli the tongue always l. ever turns to the aching tooth.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > chleb
-
16 do1
praep. 1. (w kierunku) to- pojechać do Warszawy/Francji to go to Warsaw/France- pójść do kina/teatru to go to the cinema/theatre- pójść do domu to go home- chodzić do szkoły to go to school- Anna już wyszła do pracy Anne has already left for work- podejść do kogoś to come up to a. approach sb- chodźmy do mnie let’s go to my place- przyszedł do mnie wczoraj Robert Robert came to see me yesterday- pójść do lekarza/dentysty/szewca/fryzjera to go to the doctor’s/dentist’s/cobbler’s/hairdresser’s- pójść do prawnika to go and see a lawyer, to go to see a lawyer- napisać do kogoś to write to sb- rzucić/podać piłkę do kogoś to throw/pass a ball to sb- zatelefonować/zwrócić się do kogoś to phone/address sb- celować/strzelić do kogoś to aim/shoot at sb- odprowadzić kogoś do drzwi to see sb to the door- piąć się do góry to climb up- podnieść rękę do góry to put one’s hand up- ręce do góry! hands up!- włosy zaczesane do góry upswept hair- odległość od punktu a do b the distance from A to B a. between A and B2. (do środka) in, into- wejść do pokoju/mieszkania to go into a. enter a room/flat- wsiąść do samochodu to get into a car- wsiąść do autobusu/pociągu/samolotu to get on(to) a. board a bus/a train/a plane- włożyć coś do koperty/walizki/szafy/kieszeni to put sth in(to) an envelope/a suitcase/a wardrobe/one’s pocket- wlać wodę do filiżanki/butelki/czajnika to pour water into a cup/bottle/kettle- wsypać cukier do herbaty/kawy to put sugar in(to) one’s/sb’s tea/coffee- wlać komuś coś do gardła to pour sth down sb’s throat3. (z określeniami czasu) [pracować] till, until; [dostarczyć] by- zostanę tutaj do jutra/poniedziałku/wiosny I’ll be here till a. until tomorrow/Monday/spring- mieszkał w Krakowie do śmierci he lived in Cracow to the end of his life- skończę tłumaczenie do środy I’ll finish the translation by Wednesday- do rozpoczęcia meczu zostało pięć minut it’s/it was five minutes to the beginning of the match- do jutra/do czwartku! see you tomorrow/Thursday!- do widzenia a. zobaczenia! goodbye!; see you! pot.- do tego czasu nie wolno ci wychodzić z domu until then you mustn’t go out- do tego czasu skończymy malowanie by then we shall have finished the painting- tradycja ta sięga wstecz do XVII wieku this tradition goes back to the seventeenth century- do ostatniej chwili till the last moment, until the last- wpół do drugiej/szóstej half past one/five4. (do określonej granicy) (o ilości policzalnej) up to, as many as; (o ilości niepoliczalnej) up to, as much as; (o odległości) up to, as far as; (o wysokości) down/up to- do dwudziestu pacjentów dziennie up to a. as many as twenty patients a day- do 100 złotych up to a. as much as one hundred zlotys- inflacja spadła z dziesięciu do siedmiu procent inflation went down from ten to seven per cent- do tamtego drzewa up to a. as far as that tree- do kolan [buty, spódnica] knee-length; [śnieg, woda] up to one’s knees; [warkocze, włosy] down to one’s knees- od stu do dwustu ludzi/kilometrów from one hundred to two hundred people/kilometres, between one hundred and two hundred people/kilometres- zmierzyć coś z dokładnością do milimetra to measure sth to within a. to an accuracy of one millimetre- do ostatniego tchu to the last gasp- do ostatniego człowieka to a man, to the last man5. (przeznaczenie) for- telefon/list do ciebie a phone call/letter for you- piłka do drewna/metalu a saw for (cutting) wood/metal- coś do jedzenia/picia something to eat/drink- nie mieć nic do jedzenia/picia to have nothing to eat/drink- do czego to jest? what is this for?- „do czego używasz tej szmaty?” – „do mycia podłogi” ‘what do you use this rag for?’ – ‘for washing the floor’- to nie jest do zabawy that’s not for playing with- kluczyki do samochodu car keys- przybory do pisania writing implements- pasta do butów/podłóg shoe/floor polish- muzyka do tańca dance music- miejsce do siedzienia/spania a place to sit/sleep- opiekunka do dziecka a nanny a. childminder- „zatrudnię gosposię do prowadzenia domu” ‘housekeeper wanted’- jednostka do zadań specjalnych a commando unit- asystent do specjalnych poruczeń a special assistant- Komisja do Spraw Zbrodni Wojennych War Crimes Commission6. (cel, zadanie) mieć lekcje do odrobienia to have (one’s) homework to do- mieć coś do zrobienia a. do roboty to have something to do- nie masz nic lepszego do roboty? haven’t you got anything better to do?- mamy kilka spraw do omówienia we’ve got a few things to discuss- sekretarka przyniosła mu dokumenty do podpisania the secretary brought him some documents to sign- sprawę przekazano do ponownego rozpatrzenia the case was sent back a. returned for reconsideration- czy masz coś do prania/prasowania? have you got anything that needs to be washed/ironed?- wziąć się do pracy to get down to work- oddałem buty do naprawy I took the shoes in to be repaired- pozowała mu do portretu she was sitting for him7. (wyrażające możność lub niemożność) do/nie do naprawienia repairable/irrepairable- możliwy/niemożliwy do zrealizowania feasible/unfeasible- nienadający się do jedzenia uneatable- wyrażenie nie do przetłumaczenia an untranslatable phrase- hałas nie do wytrzymania unbearable noise- przeszkody nie do pokonania insurmountable obstacles- propozycja nie do przyjęcia an unacceptable proposal- to jest nie do załatwienia this is impossible (to arrange)8. (z wyrażeniami uczucia) for, to, towards- miłość/szacunek do kogoś love/respect for sb- nienawiść do kogoś hatred for a. of sb- jego stosunek do rodziców/pracy his attitude towards his parents/to(wards) (his) work- mieć a. odczuwać wstręt do pająków to hate a. be afraid of spiders- tęsknić do czegoś to long a. yearn for sth9. (przynależność) to- należeć do stowarzyszenia to belong to a. to be a member of an association- należeć do partii to be a member of a party- od dziesięciu lat należy do Partii Zielonych he’s been a member of the Green Party for ten years- zapisać się do chóru/klubu to join a choir/club- zaciągnąć się do wojska to enlist in the army- zaliczać kogoś do swoich przyjaciół to count sb among one’s friends10. (przyłączenie) to- przymocować/przywiązać coś do czegoś to attach/tie sth to sth- dodatek do pensji an allowance a. bonus on top of sb’s wages/salary- był przystojny, do tego jeszcze nie stary he was good looking, and not so old either- do tego wszystkiego (na domiar złego) on top of all that11. (w porównaniach) to, with- porównać kogoś/coś do kogoś/czegoś to compare sb/sth to sb/sth- a do b tak się ma jak x do y a to b is like x to y12. (określając proporcje) to- mapa w skali 1 do 2500 a map on a scale of 1 to 2500- makieta w skali jeden do pięciu a one-fifth scale model- Legia wygrała dwa do jednego Legia won 2-113. (w wyrażeniach wykrzyknikowych) do broni! to arms!- do łóżka, ale już! off to bed now!- do roboty! let’s get down to work!; let’s go! pot.■ co ci do tego? what’s it got to do with you?; what business is it of yours? pot.- jemu nic do naszych spraw he has no business interfering in our affairsThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > do1
-
17 o1
praep. 1. (wskazujące na temat) [rozmowa, rozmawiać, informacja, pogłoski] about- książka o kimś/czymś a book about a. on sb/sth- ustawa o pornografii the law on pornography- o czym jest ten film? what is the film about?- mówić/myśleć o kimś/czymś to talk/think about a. of sb/sth- dyskutować o czymś to discuss sth- zapytać o kogoś/coś to ask about sb/sth- zapytaj kogoś o godzinę/drogę ask somebody the time/way- zapytała go o cenę she asked him about the price- wiedzieć o kimś/czymś to know about sb/sth- nic mi o tym nie wiadomo I know nothing about it- nie zapomnij o jej urodzinach don’t forget (about) her birthday- nie miała pojęcia o poezji she knew nothing about poetry- co sądzisz o tej książce? what do you think of this book?- był przekonany o swojej racji he was convinced he was right- proces o zabójstwo a murder trial- oskarżony o zdradę stanu accused of high treason- martwić się o kogoś/coś to worry about sb/sth- gniewać się o coś to be angry a. cross GB about sth- być zazdrosnym o kogoś/coś to be jealous of sb/sth- o co masz do mnie żal? what have I done to upset you?2. (wskazujące na cel) for- prosić o coś to ask for sth- poproś go o kawałek chleba ask him for a piece of bread- poprosimy go o zmianę decyzji we’ll ask him to change the decision- chciałbym cię o coś poprosić I’d like to ask you something, there’s something I’d like to ask you- dbać o zęby/włosy to care for one’s teeth/hair- dbać o figurę to watch one’s figure a. weight- wystąpić o stypendium to apply for a grant/scholarship- zabiegać o poparcie to seek support- walczyć o przetrwanie to fight for survival- rywalizować o pierwsze miejsce to compete for first place- proszę o spokój! quiet, please!- pasażerów uprasza się o niepalenie passengers are kindly requested not to smoke3. (wskazujące na przedmiot sporu) about, over- kłótnia o coś a quarrel about a. over sth- wojna o granice a war over the borders- sprzeczać się o drobiazgi to quarrel over trifles4. (wskazujące na kontakt fizyczny) on, against- uderzyć głową/kolanem o coś to hit a. bang one’s head/knee on a. against sth- fale uderzały o skały the waves beat against the cliffs- odbijali piłkę o ścianę they were bouncing the ball against the wall- koła stukały o szyny the wheels clattered on the rails- rozerwał marynarkę o gwóźdź he tore his jacket on a nail- oparł drabinę o ścianę he leant the ladder against the wall5. (z określeniami czasu) at- o (godzinie) czwartej at four (o’clock)- o wpół do dziewiątej at half past eight- o świcie/zmroku at dawn/dusk- o północy at midnight- wstał o zwykłej godzinie he got up at his usual hour6. (z określeniami ilości, liczby) by- wzrosnąć/obniżyć się o 10% to rise/fall by 10 per cent- wzrost/spadek zatrudnienia o 2% a two per cent rise/fall a. drop in employment- o dwa centymetry dłuższy/krótszy two centimetres longer/shorter- o połowę krótszy/tańszy half the length/price- o dziesięć lat starszy/młodszy ten years older/younger- jest ode mnie wyższy o pół głowy he’s half a head taller than me- o wiele lepszy/większy far better/bigger- te buty są o dwa numery za duże these shoes are two sizes too big- mieszkamy o trzy domy dalej we live three houses further on a. down the road- wyprzedzał ich o trzy metry/sekundy he was three metres/seconds ahead of them- spóźniła się o godzinę she was an hour late- spałeś o godzinę dłużej ode mnie you slept an hour longer than me- może się pan pomylić o dziesięć lat your answer must be correct to within ten years7. książk. (określające cechę) with- dziewczyna o niebieskich oczach i jasnych włosach a girl with blue eyes and fair hair- mydło o zapachu cytryny lemon-scented soap- film o żywej akcji a well-paced film- koło o średnicy/promieniu metra a circle one metre in diameter/with a one-metre radius- odcinek drogi o długości ośmiu kilometrów an eight-kilometre stretch of the road8. (posługując się) chodzić o lasce to walk with a stick a. cane- poruszać się o kulach to walk on crutches- wstać o własnych siłach to get up on one’s own a. unaided- żyć o chlebie i wodzie to live on bread and waterThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > o1
-
18 obracać
1. (-am, -asz); perf obrócić; vt 2. vi( iść tam i z powrotem) to go there and backobrócić coś w gruzy — to bring sth to ruin, to lay waste to sth
obracać pieniędzmi/kapitałem — to put money/capital to profit
* * *ipf.1. (= kręcić, przewracać) turn; obrócić klucz w zamku turn the key in the lock; obracać oczami roll one's eyes; obracać w tańcu whirl l. spin sb ( dancing); obracać coś w palcach twiddle with sth, finger sth; obracać pieniędzmi conduct financial l. business transactions; obracać językiem pot. blabber, jabber; to się obróci przeciwko tobie it will turn against you.2. (= kierować, zwracać ku czemuś) turn; obrócić l. skierować na kogoś wzrok turn one's eyes to sb; obrócić na bok turn to the side; obracać kota ogonem blow smoke over sth (usu. twist the meaning of one's own words, statements, promises, etc.).3. (= przeznaczać, inwestować) make use ( coś na jakiś cel of sth for a certain purpose); obrócić coś na swój pożytek turn sth to one's profit.4. (= przemieniać) turn into; obracać coś w gruzy l. perzynę bring sth to ruin, lay waste to sth; obrócić coś wniwecz shatter, crush sth to smithereens; obrócić wniwecz czyjeś nadzieje shatter one's hopes; obracać coś w żart turn sth into a joke.5. pot. (= chodzić tam i z powrotem) go there and back.6. wulg. ( mieć stosunek z kobietą) bang, grind; Br. shag.ipf.1. (= kręcić się) turn, revolve, rotate; obracać się w koło spin; obracać się wokół osi pivot; obrócić się na pięcie turn l. spin on one's heel; Ziemia obraca się wokół własnej osi astron. the earth rotates on its axis; a jednak się obraca and yet it does move ( words of Galileo).2. (= odwracać się) turn; obracać się na drugi bok roll over; obrócić się tyłem l. plecami do kogoś turn one's back on sb; obracać się przeciwko komuś turn against sb; obracać się jak chorągiewka change one's views or loyalties (political, etc.).3. (= zmieniać się) turn into; obrócić się w gruzy l. perzynę be shattered, be crushed into smithereens.4. (= przebywać, znajdować się) mingle, mix; obracać się wśród kogoś mingle l. socialize with sb, rub elbows l. shoulders with sb; obracać się w różnych kręgach move in different circles.5. (= dotyczyć) revolve; jego zainteresowania obracają się wokół leksykografii his interests revolve around lexicography.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > obracać
-
19 własny
adjmój/jego/jej własny — my/his/her own
na własną rękę — unaided, under one's own steam
we własnej osobie — in person lub the flesh
o własnych siłach — on one's own, unaided
"do rąk własnych" — "private"
* * *a.1. (= należący do kogoś) one's own; być na własnym utrzymaniu be self-supporting; chodzić własnymi drogami play a lone wolf; dbać o własną kieszeń look to one's own interests; do rąk własnych (adnotacja na przesyłce, dokumencie) private; dostosować coś do własnych potrzeb tailor sth to one's needs; kisić się we własnym sosie keep to o.s.; mieć wiarę we własne siły be self-confident; mieć własne zdanie be one's own man l. woman; mieć własny kąt have a place of one's own; mierzyć coś własną miarą measure sth against one's own standards; na własne ryzyko at one's own risk; na własny koszt at one's own cost l. expense; na własny użytek for one's own use; nazwa własna jęz. proper noun; nie wierzę własnym uszom/oczom I can't believe my ears/eyes; odczuć coś na własnej skórze learn sth to one's cost; opisać coś własnymi słowami describe sth in one's own words; o własnych siłach unaided; on one's own; ratować własny tyłek pot. save one's own butt; we własnej osobie in person l. the flesh; w imieniu własnym on one's own behalf; w obronie własnej in self-defense; z własnej kieszeni out of one's own pocket; z własnej woli of one's free will; znać coś jak własną kieszeń know sth like the back of one's hand, know every nook and cranny of sth; zrobić coś na własną rękę do sth on one's own; zrobić coś według własnego uznania use one's own judgement.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > własny
-
20 wła|sny
adj. 1. (swój) own- słyszał bicie własnego serca he could hear the beating of his own heart- nie miała własnego mieszkania she didn’t have a flat of her own- na własne żądanie at one’s own request; iron. through one’s own fault- być na własnym utrzymaniu to be self-supporting- pracować na własny rachunek to be self-employed- przesyłka doręczona do rąk własnych adresata mail delivered personally to the addressee2. (samodzielny) ciasto własnego wypieku a home-made cake- to urządzenie mojego własnego pomysłu it’s a device I designed myself3. (o pokrewieństwie) own- własny ojciec wypędził ją z domu her own father drove her from the house4. (odrębny, niezależny) [styl] own, personal■ bać się własnego cienia to be afraid of one’s own shadow- chodzić własnymi drogami to have a mind a. will of one’s own, to do things one’s own way- dbać o własną kieszeń to look after one’s own interests- kisić się we własnym sosie to stew in one’s own juice pot.- mieć własne zdanie o czymś to have one’s own opinion about sth- mierzyć kogoś/coś własną miarą to judge sb/sth by one’s own lights- mówić/pisać własnymi słowami to say/write sth in one’s own words- odczuć coś na własnej skórze to experience sth first-hand, to experience sth (for) oneself- o własnych siłach on one’s own, unaided- postępować według własnego uznania a. widzimisię to do as one chooses a. pleases- słyszeć coś na własne uszy to hear sth with one’s own ears- widzieć a. oglądać coś na własne oczy to see sth for oneself- nie wierzyć własnym oczom/uszom to not believe one’s eyes/ears- stanąć na własnych nogach to stand on one’s own two feet- we własnej osobie in person- we własnych oczach in one’s own eyes, in one’s own estimation- urosnąć/zmaleć we własnych oczach to gain/lose self-esteem- we własnym imieniu in one’s own name, for oneself- wiara we własne siły self-confidence- widzieć tylko koniec własnego nosa to not see further than the end of one’s nose, to not see beyond the end of one’s nose- własny kąt a place of one’s own- własnymi rękami on one’s own, unaided- własnym przemysłem on one’s own- zdać się na własne siły to rely on oneself- znać coś jak własną kieszeń a. jak własne pięć palców to know sth like the back of one’s hand, to know every inch of sth- zostawili go własnemu losowi they left him to his own fate- zrobić coś na własną rękę to do sth on one’s own- z własnej kieszeni out of one’s own pocket- z własnej woli of one’s own free willThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > wła|sny
См. также в других словарях:
chodzić o coś — Mieć na myśli; usiłować lub chcieć coś powiedzieć Eng. To mean; to have in mind; to attempt or want to say … Słownik Polskiego slangu
chodzić — I {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIb, chodzićdzę, chodzićdzi, chodź {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} o człowieku i zwierzętach: poruszać się bez określonego kierunku za pomocą nóg w taki sposób, że jedna z nich (lub … Langenscheidt Polski wyjaśnień
chodzić [stawać – stanąć] na uszach — {{/stl 13}}{{stl 8}}pot. {{/stl 8}}{{stl 7}} bardzo starać się coś osiągnąć, próbować zrobić coś bardzo trudnego : {{/stl 7}}{{stl 10}}Chodzili na uszach, żeby zdążyć na czas z oddaniem pracy. Stanę na uszach, a załatwię ci tę pracę. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
chodzić na rzęsach — {{/stl 13}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} starać się bardzo, żeby coś się udało, wyszło; stawać na głowie : {{/stl 7}}{{stl 10}}Chodzili na rzęsach, żeby zdobyć pieniądze. {{/stl 10}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}2.… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
chodzić — ndk VIa, chodzę, chodzisz, chodź, chodził 1. «przenosić się z miejsca na miejsce, udawać się dokądś stawiając kroki, stąpając» Chodzić lekko, szybko, pieszo, piechotą. Chodzić na palcach, energicznym krokiem. Chodzić po lesie, po górach. Chodzić… … Słownik języka polskiego
chodzić — 1. Chodząca cnota, cnotliwość, dobroć, powaga, uczciwość itp. «o człowieku godnym, dobrym, rozsądnym, uczciwym itp.»: Moja teściowa, kobieta niezwykle energiczna i uczynna, uchodzi we wsi (...) za chodzącą dobroć. PorD 5/1999. 2. Chodząca kronika … Słownik frazeologiczny
chodzić na rzęsach — Usilnie próbować coś zrobić; dawać z siebie wszystko Eng. To strive; to make one s best effort; to strenously attempt to get or do something … Słownik Polskiego slangu
rozchodzić się — I {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIb, rozchodzić siędzę się, rozchodzić siędzi się, rozchodzić sięchodź się {{/stl 8}}– rozejść się {{/stl 13}}{{stl 8}}dk IXd, rozchodzić sięjdę się, rozchodzić sięjdzie się, rozchodzić sięzejdź się, rozchodzić… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
chleb — 1. Chleb powszedni a) «codzienne jedzenie konieczne, by utrzymać się przy życiu»: (...) nigdy nie musiał pracować ciężko na chleb powszedni. C. Miłosz, Legendy. b) «rzecz codzienna, zwykła, nic nadzwyczajnego»: Teraz wszystko wydawało się… … Słownik frazeologiczny
pojedynczo — {{/stl 13}}{{stl 8}}przysł. {{/stl 8}}{{stl 7}} oddzielnie, nie razem z kimś lub z czymś innym; osobno : {{/stl 7}}{{stl 10}}Robić coś, chodzić, załatwiać coś pojedynczo. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
noga — ż III, CMs. nodze; lm D. nóg 1. «kończyna dolna ludzi, kończyna zwierząt» Prawa, lewa noga. Przednie, tylne nogi (zwierzęcia). Nogi ptaków. Nogi owadów. Długie, krótkie, cienkie, chude, grube nogi. Krzywe, koślawe, kabłąkowate, pałąkowate nogi.… … Słownik języka polskiego